Έρχονται τα… κοινόχρηστα ATM στις τράπεζες- Tι σημαίνει αυτό

Μοντέλο συστέγασης όλων των τραπεζών σε κοινόχρηστα ATM µε κοινή επωνυµία (brand name) σε όλη τη χώρα εξετάζουν οι τράπεζες, σε µια προσπάθεια να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος ανάπτυξης και λειτουργίας ATM µετά τη νοµοθετική ρύθµιση που καταργεί τη χρέωση για την ανάληψη µετρητών και καθιστά ασύµφορη την ανάπτυξη και επέκτασή τους.

Το µοντέλο έχει εφαρµοστεί µε επιτυχία στην Πορτογαλία και λειτουργεί µε την επωνυµία Multibanco και τη συµµετοχή 29 πορτογαλικών τραπεζών, ενώ µε επιτυχία έχει εφαρµοστεί και σε άλλες χώρες, µεταξύ των οποίων η Γερµανία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Στην Πορτογαλία το κοινό διατραπεζικό δίκτυο λύσεων πληρωµών, το Multibanco, ανήκει στην SIBS (Sociedade Interbancaria de Serviços), τον αντίστοιχο ∆ΙΑΣ και προσφέρει αναλήψεις µετρητών, αλλά και λύσεις πληρωµών για όλους τους Πορτογάλους πελάτες των τραπεζών που συµµετέχουν. Το µοντέλο βασίζεται στον επιµερισµό των εξόδων λειτουργίας και συντήρησής τους και τα οφέλη του είναι το µικρότερο κόστος ανάπτυξης και υποστήριξης της υποδοµής των ATM. Με το cost sharing, δηλαδή τον επιµερισµό του κόστους, οι τράπεζες επιτυγχάνουν έτσι και καλύτερη γεωγραφική κάλυψη σε όλη τη χώρα, αφού τα έξοδα για την επέκταση του δικτύου των ATM δεν επιβαρύνουν µία τράπεζα, αλλά όλες τις συµµετέχουσες. Ο επιµερισµός των εσόδων που προκύπτει από τα συστεγασµένα ATM γίνεται µε βάση τον αριθµό των συναλλαγών που κάνουν οι πελάτες κάθε τράπεζας, οι οποίοι πληρώνουν µικρή ή καµιά προµήθεια όταν χρησιµοποιούν την υπηρεσία της δικής τους τράπεζας, ανάλογα µε το είδος της συναλλαγής, που µπορεί να είναι ανάληψη ή κατάθεση µετρητών, πληρωµή λογαριασµών ηλεκτρικού ρεύµατος, νερού, τηλεφώνου ή άλλων λογαριασµών κοινής ωφελείας, µεταφορά χρηµάτων µεταξύ διαφορετικών λογαριασµών εντός µιας τράπεζας, ενηµέρωση για την κίνηση των χρηµάτων, πληρωµή εισφορών σε υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης, φόρων ή ακόµη και η αγορά εισιτηρίων.

Ο νόµος που καταργεί τη χρέωση για ανάληψη µετρητών µεταξύ των τραπεζών και περιορίζει στο 1,5 ευρώ την προµήθεια όταν η ανάληψη γίνεται µέσω των µηχανηµάτων της Euronet, της Cashflex ή άλλων παρόχων, τίθεται σε εφαρµογή στις 11 Αυγούστου και προβληµατίζει τις τράπεζες. Αυτό όχι γιατί καταργεί τη χρέωση για τους Ελληνες πολίτες, οι οποίοι άλλωστε σπανίως χρησιµοποιούν το ATM µιας άλλης τράπεζας για να κάνουν ανάληψη µετρητών. Προβληµατίζει κυρίως γιατί καταργεί τη χρέωση και για όλους τους Ευρωπαίους τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα µας και θα θελήσουν να σηκώσουν χρήµατα από κάποιο ATM ελληνικής τράπεζας. Αυτό τουλάχιστον επιτάσσει ο κανονισµός της Ε.Ε. για τις διασυνοριακές πληρωµές που δεν επιτρέπει τη διάκριση των χρεώσεων µεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών. Στην άποψη αυτή καταλήγουν, σύµφωνα µε πληροφορίες, οι νοµικές υπηρεσίες των τραπεζών που εξετάζουν εξονυχιστικά τον νόµο ενόψει της εφαρµογής του και των προσαρµογών που θα πρέπει να κάνουν έως την 11η Αυγούστου. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες δεν στερούνται µόνο τα έσοδα που εισέπρατταν µέχρι σήµερα όταν κάποιος π.χ. πελάτης της Πειραιώς έκανε ανάληψη από ATM της Alpha, της Εθνικής ή της Eurobank και τα οποία ήταν ούτως ή άλλως λίγα, αλλά χάνουν συνολικά το έσοδο από αυτή τη δραστηριότητα, καθώς µόνο οι χρήστες του ATM από τρίτες χώρες επιτρέπεται να επιβαρυνθούν.

Ενας δεύτερος και επίσης βασικός λόγος ανησυχίας των τραπεζών είναι ότι µε τον τρόπο αυτό ανοίγει η κερκόπορτα για τη δωρεάν χρήση του δικτύου των ATM και από τράπεζες του εξωτερικού όπως η Revolut, η οποία ετοιµάζεται για την «εγκατάστασή» της στη χώρα µας µέσω του ευρωπαϊκού διαβατηρίου. Οπως εξηγούν αρµόδια τραπεζικά στελέχη, «τράπεζες όπως η Revolut, που δεν έχουν επωµιστεί καθόλου κόστος για την ανάπτυξη δικτύου ATM, θα έχουν δωρεάν πρόσβαση στο ελληνικό δίκτυο των ATM, το οποίο έχουν πληρώσει οι ελληνικές τράπεζες και το οποίο µάλιστα θα συνεχίσουν να πληρώνουν για τη συντήρηση και την ανάπτυξή του». ∆εν είναι τυχαίο ότι σε δήλωσή του ο επικεφαλής ανάπτυξης της Revolut για τη Νότια Ευρώπη Ιγκνάσιο Ζουνζούνεγκι επικρότησε την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία, όπως είπε, «για ακόµη µία φορά τάσσεται υπέρ των καταναλωτών, εξαλείφοντας προµήθειες που συνιστούν περιττό οικονοµικό βάρος».

Την ίδια µεταχείριση, δηλαδή της δωρεάν χρήσης των ATM, θα έχουν και οι πελάτες άλλων τραπεζών που δεν έχουν φυσική παρουσία µε δίκτυο όπως η Viva, καθώς επίσης και µικρότερες τράπεζες όπως η Credia (πρώην Attica Bank), η Optima και οι Συνεταιριστικές Τράπεζες. Το πρόβληµα δεν είναι φυσικά η δωρεάν χρήση του δικτύου, αλλά το ότι αυτό µπορεί να αποτρέψει τις τέσσερις συστηµικές τράπεζες που λειτουργούν τον κύριο όγκο των ATM από την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου αυτού, που αποτελεί βασικό κανάλι για την πρόσβαση σε µετρητά αλλά και για την πραγµατοποίηση και άλλων συναλλαγών, όπως η πληρωµή λογαριασµών, οι µεταφορές χρηµάτων, ειδικά για µια µερίδα του πληθυσµού, όπως οι ηλικιωµένοι που δεν έχουν πρόσβαση σε internet και mobile banking.

Moneyreview