Η Μωβ Μέδουσα στον Ευβοϊκό: Τι είναι, πόσο επικίνδυνη και πώς να προστατευθείτε
Η μωβ μέδουσα ή κοινώς «τσούχτρα» (επιστημονική ονομασία Pelagia noctiluca), είναι ένα εντυπωσιακό αλλά επικίνδυνο είδος μέδουσας που τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στις ελληνικές θάλασσες. Ανήκει στην οικογένεια των Πελαγιδών και είναι το μοναδικό αναγνωρισμένο είδος του γένους της. Το όνομά της έχει ελληνικές και λατινικές ρίζες: «Πελαγία» από τη λέξη πέλαγος, δηλώνει τον θαλάσσιο χαρακτήρα της, ενώ «noctiluca» (από το λατινικό nox = νύχτα και lux = φως) υποδηλώνει τη βιοφωταύγειά της, δηλαδή την ικανότητά της να φωσφορίζει στο σκοτάδι.
Η Pelagia noctiluca απαντάται κυρίως σε τροπικά και θερμά εύκρατα ύδατα, με έντονη παρουσία στη Μεσόγειο. Παρότι είναι μικρόσωμη, φτάνοντας τα 3–12 εκατοστά σε διάμετρο, διαθέτει μακριά, λεπτά πλοκάμια και μια ημιδιαφανή «καμπάνα», τα οποία είναι καλυμμένα με χιλιάδες μικροσκοπικά κνιδοκύτταρα – κύτταρα που λειτουργούν ως φυσικά κεντριά και μπορούν να προκαλέσουν έντονη αντίδραση στο ανθρώπινο δέρμα.
Στο evima.gr μίλησε για το θέμα ο Δημήτρης Πάφρας, υποψήφιος διδάκτορας Θαλάσσιας Βιολογίας & Αλιευτικής Δυναμικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Πόσο επικίνδυνο είναι το τσίμπημα;
Το τσίμπημα της μωβ μέδουσας είναι ιδιαίτερα επώδυνο. Οι κνιδοκύστεις της εκκρίνουν τοξίνες που μπορεί να προκαλέσουν στο δέρμα έντονο κοκκίνισμα, φλεγμονή, κάψιμο και πρήξιμο. Σε ευαίσθητα άτομα, όπως παιδιά, ηλικιωμένους ή αλλεργικούς, ενδέχεται να εμφανιστούν και σοβαρότερες αντιδράσεις: δερματική νέκρωση, κεφαλαλγία, ναυτία, τάση για λιποθυμία, σπασμοί των βρόγχων, ταχυκαρδία ή δύσπνοια.
Σε ορισμένες, σπάνιες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί συστηματικά συμπτώματα όπως υπόταση, συριγμός, έντονη αλλεργική αντίδραση (αγγειοοίδημα), ακόμη και απώλεια συνείδησης. Τέτοια συμπτώματα καθιστούν απαραίτητη την άμεση διακομιδή σε νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, καθώς μπορεί να εξελιχθούν σε αναφυλακτικό σοκ.
Τι να κάνετε σε περίπτωση τσιμπήματος
Αν έρθετε σε επαφή με μωβ μέδουσα, ακολουθήστε τα εξής βήματα:
1. Μην αγγίζετε τα πλοκάμια με γυμνά χέρια. Αν κάποιο έχει μείνει κολλημένο στο δέρμα σας, αφαιρέστε το με μια κάρτα ή άλλο αντικείμενο.
2. Ξεπλύνετε την περιοχή με άφθονο θαλασσινό νερό. Μην χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, καθώς μπορεί να ενεργοποιήσει τα υπόλοιπα κνιδοκύτταρα.
3. Αν δεν έχετε νερό, χρησιμοποιήστε άμμο για να τρίψετε απαλά το σημείο.
4. Εφαρμόστε πάγο ή κρύα κομπρέσα για να μειωθεί το πρήξιμο και η φλεγμονή.
5. Απλώστε αντιφλεγμονώδη ή κορτιζονούχα κρέμα στην πληγείσα περιοχή.
6. Πάρτε αντιισταμινικό χάπι για την αντιμετώπιση του κνησμού ή άλλων συμπτωμάτων.
7. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν ή επιδεινωθούν, ζητήστε ιατρική βοήθεια άμεσα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χορήγηση ενέσιμης κορτιζόνης.
Έξαρση στον Ευβοϊκό: Γιατί τώρα;
Η πρόσφατη έξαρση του είδους στον Ευβοϊκό κόλπο δεν είναι τυχαία. Ο κλειστός χαρακτήρας του κόλπου, οι αυξημένες θερμοκρασίες του νερού, η ελάττωση των φυσικών θηρευτών (όπως οι θαλάσσιες χελώνες), καθώς και η επιβάρυνση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την παράκτια δραστηριότητα και την υπεραλίευση, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των μεδουσών.
Τελικό μήνυμα: Ενημέρωση και όχι πανικός
Η παρουσία της μωβ μέδουσας στις ελληνικές θάλασσες δεν είναι πρωτοφανές φαινόμενο, αλλά τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται συχνότερα και σε περιοχές που παραδοσιακά δεν παρατηρούνταν. Οι λουόμενοι πρέπει να είναι ενημερωμένοι, προσεκτικοί και ψύχραιμοι. Η πρόληψη και η σωστή αντίδραση μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ενόχληση και τον κίνδυνο.
Το φετινό καλοκαίρι, ας προστατεύσουμε τον εαυτό μας αλλά και τη θάλασσα. Γιατί το πρόβλημα των μεδουσών είναι, τελικά, ένα σύμπτωμα της δικής μας σχέσης με το περιβάλλον.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις για την Εύβοια
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις για την Ελλάδα και τον Κόσμο στο evima.gr