Μπήκε στη Βόρεια Κορέα ως τουρίστρια: Μια Ρωσίδα έζησε τον ψεύτικο παράδεισο του Κιμ Γιονγκ-Ουν

Η Anastasia Samsonova, 33 ετών, εργαζόμενη στον τομέα του HR στη Μόσχα, βρέθηκε ανάμεσα στους πρώτους τουρίστες που επισκέφθηκαν το νεότερο «κόσμημα» του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας: το παραθαλάσσιο θέρετρο Wonsan Kalma Coastal Tourist Zone. Η εμπειρία της, ωστόσο, δεν θύμιζε ακριβώς διακοπές. Περισσότερο έμοιαζε με… παράσταση. «Ήταν σαν να βρίσκεσαι σε μια θεατρική σκηνή», περιγράφει. «Όλα έμοιαζαν τέλεια, αλλά ήξερες ότι τίποτα δεν ήταν φυσικό».

Το πακέτο των 1.800 δολαρίων και η αίσθηση του «απαγορευμένου»

Το ταξίδι ξεκίνησε από τη Ρωσία με πτήση προς την Πιονγιάνγκ. Από εκεί, μια ομάδα μόλις 15 τουριστών μεταφέρθηκε με ιδιωτικό, κλιματιζόμενο τρένο στο θέρετρο. Το πακέτο κόστιζε 1.800 δολάρια για μία εβδομάδα – εκ των οποίων μόνο τρεις ημέρες στο θέρετρο.

Πολλοί δεν θα έδιναν τόσα χρήματα για τόσο περιορισμένες διακοπές. Όμως, για τους λάτρεις του «εξωτικού», η Βόρεια Κορέα έχει μια σπάνια έλξη: είναι ένας τόπος που λίγοι έχουν επισκεφθεί – και ακόμη λιγότεροι μπορούν να καταλάβουν.

Θέρετρο πολυτελείας… υπό συνεχή επιτήρηση

Το Wonsan Kalma είναι εντυπωσιακό. Τεράστια ξενοδοχεία, πεντακάθαρες παραλίες, καφέ, εστιατόρια, ακόμα και υδάτινο πάρκο – αν και οι τουρίστες δεν επιτράπηκε να το επισκεφθούν. Όλα δείχνουν άψογα, σχεδόν τεχνητά τέλεια.

Από την πρώτη στιγμή όμως, ήταν σαφές ότι πρόκειται για έναν χώρο υψηλού ελέγχου: ένοπλοι φρουροί, αυστηροί κανόνες, καμία επαφή με τους ντόπιους, και πλήρης απαγόρευση φωτογράφισης εργοταξίων ή στρατιωτικών εγκαταστάσεων. «Οι κάτοικοι μάς κοιτούσαν με δισταγμό. Ήμασταν σαν ξένα σώματα μέσα σε έναν κόσμο που δεν είχε μάθει να βλέπει τουρίστες», λέει η Anastasia.

Η καθημερινότητα των τουριστών: πρόγραμμα, σιγή και… παρατήρηση

Η μέρα ξεκινούσε στις 08:00 με πρόγευμα και ακολουθούσε ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Η κουζίνα ήταν κυρίως ρωσικής επιρροής, με κορεατικές πινελιές. Στα καταστήματα, μπορούσες να αγοράσεις ρούχα της Ολυμπιακής ομάδας της χώρας ή μινιατούρες πυραύλων (!) αντί περίπου 40 δολαρίων.

Η μπύρα ήταν φθηνή – κάτω από ένα ευρώ – αλλά η αίσθηση παράξενη. Οι παραλίες ήταν ήσυχες, καθαρές, σχεδόν άδειες. «Ήταν σαν να βρισκόμασταν έξω από τον χρόνο. Όλα ήταν υπερβολικά ήρεμα, υπερβολικά καθαρά. Δεν υπήρχε τίποτα αυθόρμητο», θυμάται η Samsonova.

Πίσω από τη βιτρίνα: καταναγκαστική εργασία

Η ιστορία του Wonsan Kalma δεν έχει μόνο τουριστικό ενδιαφέρον. Από την αρχή της κατασκευής του, το 2018, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλαν τη χρήση καταναγκαστικής εργασίας, με εργάτες να δουλεύουν σε βάρδιες 24 ωρών υπό σκληρές συνθήκες.

Ο ΟΗΕ έχει εκφράσει ανησυχίες, κάνοντας λόγο για «ταξιαρχίες σοκ» και απουσία βασικών εργασιακών δικαιωμάτων. Ένα θέρετρο-βιτρίνα, χτισμένο ενδεχομένως με τον ιδρώτα ανθρώπων που δεν θα δουν ποτέ τη θάλασσα στην οποία εργάστηκαν.

Ένα πολιτικό εργαλείο – όχι απλώς τουριστικό προϊόν

Για τον Κιμ Γιονγκ Ουν, το Wonsan Kalma είναι κάτι περισσότερο από τουριστικό project: είναι ένα σύμβολο δύναμης και προπαγάνδας. Η περιοχή έχει προσωπική σημασία για τον ίδιο, καθώς πέρασε εκεί μέρος της νιότης του.

Το καθεστώς ήθελε να δείξει ότι μπορεί να «παίξει» στο διεθνές τουριστικό επίπεδο – αλλά με τους δικούς του όρους.

Μετά τα εγκαίνια, η πρόσβαση περιορίστηκε αυστηρά στους Ρώσους, ενώ ακόμη και οι Κινέζοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να επισκεφθούν την περιοχή. Όπως εξηγεί ο αναλυτής Andrei Lankov: «Αν οι ντόπιοι δουν πώς ζουν οι τουρίστες, μπορεί να αρχίσουν να κάνουν ερωτήσεις για τη δική τους ζωή. Γι’ αυτό και η επαφή περιορίζεται στο ελάχιστο».

Όταν ο τουρίστας γίνεται το «θέαμα»

Η Anastasia λέει πως παρά την καταπίεση, έζησε κάτι μοναδικό. Όχι λόγω της ξεκούρασης – δεν χαλάρωσε ποτέ πραγματικά – αλλά λόγω της εμπειρίας τού να βρίσκεσαι σε έναν κόσμο που μοιάζει σαν να έχει μείνει παγωμένος στη δεκαετία του ’60.

«Δεν ήταν απλώς διακοπές. Ήταν πείραμα, εμπειρία και… θέατρο μαζί», λέει. «Το πραγματικό σουβενίρ; Η αίσθηση ότι για τρεις μέρες δεν παρατηρούσες μόνο – σε παρατηρούσαν κιόλας».

Το Wonsan Kalma δεν είναι απλώς ένα θέρετρο. Είναι ένας καθρέφτης της Βόρειας Κορέας, φτιαγμένος για να αντανακλά ό,τι θέλει να δείξει το καθεστώς – όχι την αλήθεια του. Είναι ένας κόσμος όπου η πολυτέλεια συνυπάρχει με την επιτήρηση, η τουριστική προσέγγιση με την απομόνωση, και το χαμόγελο με την προπαγάνδα.