Ο λόγος; Η συμμετοχή του Ισραήλ. Η Eurovision δεν υποτίθεται πως αφορά την «αγάπη, αγάπη, ειρήνη, ειρήνη», όπως χαρακτηριστικά τραγούδησαν οι Σουηδοί παρουσιαστές του διαγωνισμού το 2016; Αν ναι, τότε εύλογα αναρωτιούνται κάποιοι: τι δουλειά έχει ο πολιορκητής της Γάζας εκεί;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι υπεύθυνοι του διαγωνισμού, δηλαδή τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), απλώς δεν έχουν το θάρρος να πάρουν θέση. Άλλοι εστιάζουν στη χορηγία του διαγωνισμού από την εταιρεία Moroccanoil, η οποία, παρά το όνομά της, είναι ισραηλινή. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ένας διεθνής οργανισμός εξαρτάται οικονομικά από μια εταιρεία καλλυντικών.
Ο vlogger της Eurovision, Matthew Wrather, έχει παρουσιάσει μια πιο σύνθετη άποψη: το θέμα σχετίζεται με τον θεμελιώδη σκοπό της EBU. Η ένωση ιδρύθηκε το 1950, με τεχνική αλλά και πολιτική αποστολή όπως τη χαρακτηρίζουμε σήμερα. Τεχνικά, επρόκειτο για την ανταλλαγή ιδεών και τη διευκόλυνση διεθνών μεταδόσεων (ο διαγωνισμός τραγουδιού ήταν μόνο μία από αυτές – η πρώτη ήταν ένα φεστιβάλ απονομής βραβείων στο Μοντρέ). Πολιτικά, η EBU υποστήριξε τη δημόσια ραδιοτηλεόραση με κριτική και φιλελεύθερη κατεύθυνση: σταθμοί που λειτουργούσαν αποκλειστικά ως φερέφωνα των κυβερνήσεων αποκλείονταν. Έχοντας πολεμήσει τον ναζισμό και με τη σκιά της Σοβιετικής Ρωσίας να πλανάται, οι Δυτικοευρωπαίοι θεωρούσαν τον ανοικτό διάλογο ως θεμέλιο της σοβαρής ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης.
Ωστόσο, το μοντέλο αυτό σήμερα αμφισβητείται. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η Δεξιά κατηγορεί τα δημόσια μέσα ως φιλελεύθερα φερέφωνα. Πολλοί στην Αριστερά τα βλέπουν ως οχυρά συντηρητικών αξιών, ως μηχανισμούς διατήρησης του στάτους κβο ή ακόμη και ως κυβερνητική προπαγάνδα. Με την αποστολή της υπό αμφισβήτηση, η EBU βρίσκεται σε δύσκολη θέση, περισσότερο από ό,τι το 1950.
Όπως αναφέρει στον Guardian, αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση του Ισραήλ. Το 2017, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κατάργησε την Ισραηλινή Ραδιοτηλεοπτική Αρχή (IBA), η Eurovision εκείνης της χρονιάς ήταν η τελευταία της μετάδοση. Επισήμως, οι λόγοι ήταν οικονομικοί, ωστόσο σχολιαστές εκτιμούν ότι επρόκειτο για πολιτική απόφαση: η IBA θεωρούνταν υπερβολικά αριστερή. Αντικαταστάθηκε από το κανάλι Kan, το οποίο είναι πιο «υπάκουο», αλλά όχι αρκετά για την κυβέρνηση, που επιθυμεί να το μεταφέρει στον ιδιωτικό τομέα. Ο υπουργός Επικοινωνιών, Σλόμο Κάρχι, είχε καταθέσει σχετική πρόταση το 2023, κατηγορώντας το δίκτυο για προκατάληψη και δηλώνοντας ότι «μιλάει με ντροπιαστικό τρόπο» για μέλη της κυβέρνησης.
Η EBU αισθάνεται υποχρεωμένη να προστατεύσει το Kan, ακόμη και αν αυτό θέτει σε κίνδυνο το brand της Eurovision. Αυτή άλλωστε είναι η αποστολή της: η προάσπιση της «ελεύθερης και ανεξάρτητης» δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Η διοργάνωση του διαγωνισμού τραγουδιού είναι δευτερεύον ζήτημα.
Δεν υπάρχει εύκολη λύση. Μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, η EBU δεν απέκλεισε τη Ρωσία από τη Eurovision, μέχρι να αρχίσουν οι συμμετέχουσες χώρες να δηλώνουν ότι θα αποχωρήσουν και τότε ακολούθησε άμεσα δράση. Το ίδιο δεν έχει συμβεί στην περίπτωση της συμμετοχής του Ισραήλ.
Η EBU είναι, κατά κάποιον τρόπο, θύμα της επιτυχίας της στη διοργάνωση του διαγωνισμού. Η Eurovision εξελίχθηκε από την αρχική της, σχεδόν ανάλαφρη φύση, σε μια πλατφόρμα ισχυρών πολιτικών μηνυμάτων. Οι υπεύθυνοί της είχαν για χρόνια εύκολο έργο, καθώς τα μηνύματα αυτά ήταν αποδεκτά στους φιλελεύθερους κύκλους. Όταν η τρανς τραγουδίστρια, Dana International, από το Ισραήλ κέρδισε το 1998, η EBU μπορούσε πράγματι να καμαρώνει για την πρόοδο. Το ίδιο και με την επιβλητική νίκη της Conchita Wurst το 2014. Η Eurovision ήταν συνώνυμη του καλού και του ωραίου. «Αγάπη, αγάπη, ειρήνη, ειρήνη».
Σήμερα, όμως, ο οργανισμός αντιμετωπίζει ένα σοβαρό δίλημμα. Η παρούσα κυβέρνηση του Ισραήλ δεν είναι φορέας ειρήνης και η συμμετοχή της στον διαγωνισμό χρησιμοποιείται από κάποιους ως ένδειξη υποστήριξης του κράτους. Μακροπρόθεσμα, η EBU θα πρέπει είτε να αποχωρήσει από τον διαγωνισμό είτε να αλλάξει την αποστολή της, ώστε η προστασία (και ανάπτυξη) του brand της Eurovision να γίνει ο πρωταρχικός της στόχος. Θα πρέπει να καθιερωθούν σαφέστεροι κανόνες επιλεξιμότητας, ώστε ο διαγωνισμός να είναι πράγματι για την «αγάπη, αγάπη, ειρήνη, ειρήνη». Ωστόσο, φέτος, η Eurovision δεν θα είναι μια εύκολη εμπειρία για τον σκεπτόμενο θεατή.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις για την Εύβοια
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις για την Ελλάδα και τον Κόσμο στο evima.gr