Η Ευρώπη στο έλεος της ξηρασίας

Η νέα κανονικότητα που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή περιλαμβάνει ξηρούς χειμώνες και αφόρητα θερμά καλοκαίρια, μίγμα που μεταφράζεται σε λειψυδρία, ποτάμια και λίμνες που στερεύουν και πρωτοφανείς προκλήσεις στις οποίες πολίτες και πολιτικοί καλούνται να προσαρμοστούν, καθώς και να αντιμετωπίσουν. Τα μοντέλα πρόβλεψης δείχνουν πως ακραία φαινόμενα -σε συχνότητα, ένταση και διάρκεια- θα οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες, μη προβλέψιμες καταστάσεις.

«Η ξηρασία γίνεται η καλοκαιρινή πραγματικότητα», τουίταρε ο Βιρτζίνιγιους Σινκεβίτσιους, επίτροπος του Ευρωπαϊκού Τμήματος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Ειδών Αλιείας, δίνοντας το στίγμα της ανησυχίας που επικρατεί στους ευρωπαϊκούς κόλπους. «Οι ξηρασίες και οι πυρκαγιές είναι οι πιο ορατές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη», σχολίασε η Κομισιόν. Αλλωστε, οι πίνακες, τα στατιστικά στοιχεία, οι χάρτες και τα ρεκόρ που σπάνε δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία.

» ΓΑΛΛΙΑ

Η Γαλλία έχει να αντιμετωπίσει τέτοια ξηρασία από το 1958, η οποία, σε συνδυασμό με τους παρατεταμένους καύσωνες και τις πυρκαγιές, οδήγησε την πρωθυπουργό, Ελιζαμπέτ Μπορν, να ενεργοποιήσει τη διυπουργική μονάδα κρίσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ο χαμηλός όγκος νερού των ποταμών επηρεάζει και τα πυρηνικά εργοστάσια στη Γαλλία και οι αρμόδιοι στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας στους ποταμούς Ροδανό και Γκαρόν πιθανότατα θα παραγάγουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια τις επόμενες ημέρες λόγω των ελλείψεων και εν μέσω της περιόδου καύσωνα που η ανάγκη για ρεύμα είναι αυξημένη. 

» ΟΛΛΑΝΔΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Το αποτύπωμα της καταστροφής δεν εντοπίζεται μόνο στο περιβάλλον αλλά και στην εμπορική και την οικονομική δραστηριότητα -εν μέσω της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης- με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη σοβαρή ξηρασία του ολλανδικού τμήματος του ποταμού Ρήνου που βρίσκεται κοντά στη χαμηλότερη στάθμη που έχει καταγράψει ποτέ – μια πραγματικότητα που αποτυπώνεται σε δορυφορικές φωτογραφίες.

Η στάθμη του μεγάλου ποταμού Ευρώπης, μήκους 1.500 χιλιομέτρων, που συνδέει τα σημαντικά λιμάνια του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας με τη βιομηχανική ζώνη της Γερμανίας και την Ελβετία, έχει πέσει τόσο χαμηλά, που είναι σχεδόν αδύνατον να μεταφερθούν μέσω της υδάτινης οδού άνθρακας, χημικά και άλλα φορτία σε εργοστάσια κατά μήκος της διαδρομής του. Το πρόβλημα είναι μεγάλο για τη ναυσιπλοΐα σε όλο το μήκος του ποταμού στη Γερμανία και τις βιομηχανίες, σημείωσε ρεπορτάζ του «Politico» και δυσχεραίνει το σχέδιο της Ε.Ε. να αυξήσει τη μεταφορά αγαθών μέσω των υδάτινων οδών κατά 25% έως το 2030 και κατά 50% έως το 2050, στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών.

Σημειώνεται πως κάθε χρόνο περισσότεροι από 300 εκατομμύρια τόνοι αγαθών μεταφέρονται μέσω του Ρήνου, ανάμεσα στη Βασιλεία, όπου συναντώνται η Ελβετία, η Γερμανία και η Γαλλία, και τη Βόρεια Θάλασσα. Η ρηχότητα του Ρήνου βρίσκεται στα επίπεδα που καταγράφηκαν το 2018 (πιθανόν και σε ιστορικό χαμηλό πέντε αιώνων) όταν η δίοδος εμπορικών πλοίων απαγορεύτηκε για 132 ημέρες, απειλώντας να βυθίσει τη Γερμανία στην ύφεση -σενάριο που επανέρχεται και πάλι.

Στην Ολλανδία η κυβέρνηση απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να περιορίσουν την καθημερινή χρήση της ντουζιέρας και το αλόγιστο πότισμα των κήπων τους εξαιτίας της μακράς περιόδου ξηρασίας που έχει αφήσει σοβαρά «σημάδια» στον Ρήνο και τον Δούναβη.

ΕΛΒΕΤΙΑ

Ακόμη και στην Ελβετία, στο Ομπβάλντεν στις ελβετικές Αλπεις, ο στρατός έχει κληθεί να σώσει τις αγελάδες! Με τα ορεινά ρυάκια στη χώρα των Αλπεων να στεγνώνουν, στρατιωτικά ελικόπτερα εστάλησαν την περασμένη εβδομάδα για να μεταφέρουν τεράστια δοχεία με νερό από τις λίμνες στα βοσκοτόπια, σε μια προσπάθεια να μην πεθάνουν από τη δίψα τα κοπάδια αναφέρουν οι «Financial Times». Παράλληλα, το λιώσιμο των πάγων απογυμνώνει το τοπίο, φέρνοντας στο φως αντικείμενα και μακάβρια ευρήματα που ήταν κρυμμένα για δεκαετίες. Πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό ότι ορειβάτες στον παγετώνα Σεζέν, στα νότια της χώρας, βρήκαν ανθρώπινα οστά σε μονοπάτι που είχε πέσει σε αχρησία εδώ και μία δεκαετία. Ο ιατροδικαστής εκτίμησε ότι το θύμα πέθανε τη δεκαετία του 1970 ή του 1980. Το ίδιο διάστημα βρέθηκαν λείψανα ανθρώπου σε παγετώνα κοντά στο Τσέρματ. Οι παγετώνες σε υποχώρηση από τον καύσωνα έδωσαν λύση σε άλλο ένα μυστήριο, της απώλειας ενός μονοκινητήριου αεροσκάφους που κατέπεσε στον παγετώνα Αλετς τον Ιούνιο του 1968. Αν και οι σοροί των τριών επιβαινόντων ανασύρθηκαν, το αεροσκάφος δεν είχε βρεθεί ποτέ.

» ΙΣΠΑΝΙΑ

Τα αποθέματα νερού της Ισπανίας είναι σε ιστορικά χαμηλά -στο 40% της χωρητικότητας- και μειώνονται κατά 1,5% κάθε εβδομάδα, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης και της εξάτμισης, εν μέσω του ξηρότερου καλοκαιριού των τελευταίων 60 χρόνων. Η έλλειψη νερού οδήγησε τις περιφερειακές κυβερνήσεις και τους δήμους σε όλη την Ισπανία να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης νερού, όπως διακοπή της ύδρευσης κατά τη διάρκεια της νύχτας, θέσπιση ορίων κατανάλωσης ανά άτομο σε κάθε σπίτι, απαγόρευση των ντους στις παραλίες, πλύσιμο των αυτοκινήτων, πότισμα του κήπου και του γεμίσματος ιδιωτικών πισίνων. 

» ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Η Βρετανία καταρτίζει σχέδιο για το «χειρότερο σενάριο» με προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος (σε βιομηχανίες και σπίτια) μέσα στον χειμώνα. Οπως ανέφερε το «Bloomberg» επικαλούμενο πηγές που γνωρίζουν τον σχεδιασμό, η Ντάουνινγκ Στριτ προετοιμάζεται για την πιθανότητα να καταγραφούν θερμοκρασίες χειρότερες του μέσου όρου και μειωμένες εισαγωγές ενέργειας από τη Νορβηγία και τη Γαλλία, με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί εκτεθειμένη για ένα τετραήμερο τον Ιανουάριο, οπότε ενδέχεται να χρειαστεί η εφαρμογή έκτακτων μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.

Η χώρα έχει να βιώσει τέτοια έλλειψη βροχόπτωσης από το 1976 και ο Ιούλιος ήταν ο ξηρότερος μήνας που έχει καταγραφεί από το 1935, ενώ για τις περιοχές της Νότιας και Νοτιοανατολικής Αγγλίας ήταν ο ξηρότερος στην ιστορία. Η εταιρία ύδρευσης Southern Water, που εξυπηρετεί τις περιοχές της Νότιας Αγγλίας, επέβαλε πλήρη απαγόρευση στη χρήση λάστιχου ποτίσματος και στους παραβάτες θα επιδίδονται πρόστιμα 1.000 στερλινών. Αν και δεν υπάρχουν αντίστοιχες κυβερνητικές απαγορεύσεις, ο Βρετανός υπουργός Περιβάλλοντος, Τζορτζ Γιούστιτς, αρθρογραφώντας στην «Telegraph» παρότρυνε και τις υπόλοιπες εταιρίες ύδρευσης να εφαρμόσουν παρόμοιες τακτικές, καθώς, όπως δήλωσε, «βιώνουμε πρωτοφανή περίοδο ξηρασίας».

Στην επιφάνεια βόμβα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Στην Ιταλία, ο Πάδος, ο μεγαλύτερος ποταμός της χώρας, καταγράφει πρωτοφανή μείωση στον όγκο του, με αποτέλεσμα να φτάνει με το σταγονόμετρο στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Η υποχώρηση των υδάτων αποκαλύπτει τα κρυμμένα «μυστικά» του ποταμού, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα βγήκε στην επιφάνεια μία βόμβα σφηνωμένη στον βυθό από την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ειδικοί του ιταλικού στρατού την εξουδετέρωσαν και στη συνέχεια προχώρησαν σε ελεγχόμενη έκρηξη της βόμβας που εντοπίστηκε κοντά στο χωριό Μπόργκο Βιρτζίλο.

Τα νερά του ποταμού, που αποτελούν τον βασικό πόρο για διάφορους κλάδους στη χώρα, από τη γεωργία μέχρι την υδροηλεκτρική ενέργεια, έχουν πέσει στο χαμηλότερο σημείο τους εδώ και 70 χρόνια και η Ιταλία έχει κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης σε περιφέρειες του Βορρά, επιβάλλοντας παράλληλα περιοριστικά μέτρα στην κατανάλωση νερού, αφού το διαθέσιμο νερό δεν επιτρέπει την ικανοποίηση όλων των αναγκών. Χωρίς σταθερές βροχοπτώσεις από τον Νοέμβριο στην κοιλάδα του Πάδου, η παραγωγή ρυζιού (για ριζότο), η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της γεωργικής παραγωγής της Ιταλίας, απειλείται. Οι καλλιεργητές έχουν προειδοποιήσει ότι έως και το 60% της σοδειάς μπορεί να χαθεί, καθώς οι ορυζώνες στεγνώνουν και γίνονται αλμυροί, με τα επίπεδα-ρεκόρ χαμηλών υδάτων να επιτρέπουν περισσότερο θαλασσινό νερό στο δέλτα.

Πηγή: eleftherostypos.gr