Κύμη: Σημαντικό πλήγμα στην παραγωγή σύκων – Στο κόκκινο οι αγρότες

Σημαντικές απώλειες καταγράφονται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στην παραγωγή σύκων της Κύμης, με τους παραγωγούς να βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Όπως δήλωσε στο evima.gr ο πρόεδρος της Κοινότητας Βιτάλων, κ. Γιάννης Γέραλης, η παρατεταμένη ανομβρία και η συνεχιζόμενη ξηρασία έχουν πλήξει σοβαρά τις καλλιέργειες:

«Λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ξηρασίας, η φετινή παραγωγή σύκου Κύμης υπέστη μεγάλο πλήγμα. Αν και ήταν ελαφρώς καλύτερη σε σχέση με την περσινή χρονιά, σε απόλυτους αριθμούς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καλή».

Ο κ. Γέραλης επισημαίνει πως η μειωμένη παραγωγή δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο αλλά τάση που επιμένει για δεύτερη συνεχή χρονιά, και προειδοποιεί ότι τίθεται σοβαρό ζήτημα βιωσιμότητας των παραγωγών:

«Είναι επιτακτική ανάγκη να παρέμβει η πολιτεία και να στηρίξει τους παραγωγούς. Η μειωμένη παραγωγή συνεχίζεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και τίθεται πλέον σοβαρό ζήτημα βιωσιμότητας για τους ανθρώπους που ασχολούνται με την καλλιέργεια αυτού του πολύτιμου προϊόντος».

Ιστορικά και ποιοτικά στοιχεία για το σύκο Κύμης

Ιστορία & ταυτότητα

• Το σύκο Κύμης φέρει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.), κάτι που υπογραμμίζει την ιδιαίτερη γεωγραφική, πολιτιστική και ποιοτική ταυτότητα του προιόντος.

• Η καλλιέργεια της συκιάς στην Εύβοια έχει βαθιές ρίζες. Το προϊόν χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακό και έχει περάσει από γενιά σε γενιά, με τεχνικές που διατηρούνται έως σήμερα.

Ποιότητα, χαρακτηριστικά & διατροφική αξία

• Τα σύκα Κύμης είναι γνωστά για λεπτή φλούδα, η οποία τα καθιστά μαλακότερα και πιο ευχάριστα στη γεύση σε σχέση με άλλα ξηρά σύκα.

• Ένα από τα χαρακτηριστικά της τοπικής μεθόδου αποξήρανσης είναι η σχισμή (το κόψιμο ανοίγματος), που διευκολύνει το στέγνωμα στον ήλιο και συμβάλλει στη διάρκεια συντήρησης και στη γεύση.

• Τα σύκα Κύμης είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες (Α, Β1, Β2 κ.ά.), και μέταλλα όπως ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο, μαγνήσιο.

• Η αποξήρανση γίνεται κατά κύριο λόγο φυσικά, στον ήλιο, με παραδοσιακές τεχνικές, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η διαδικασία ολοκληρώνεται με φυσικές μεθόδους που σέβονται το προϊόν (όπως η εταιρεία Kumílio με τη μονάδα διαλογής/επεξεργασίας στο Κάδδι).

Οικονομικές & περιβαλλοντικές πιέσεις

• Η σημαντική μείωση της παραγωγής οφείλεται σε κλιματικές συνθήκες: παρατεταμένη ανομβρία, ξηρασία, πιθανές διακυμάνσεις θερμοκρασίας – όλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ανθοφορία, γονιμοποίηση και ωρίμανση.

• Οι απώλειες δεν καλύπτονται επαρκώς από ασφαλιστικά μέτρα. Χαρακτηριστικά, καταγράφηκαν ζημιές της τάξεως του περίπου 60% σε παραγωγή σε πολλές περιοχές της Εύβοιας (Βόρεια Εύβοια & Δήμος Κύμης – Αλιβερίου) λόγω ακαρπίας.

• Οι τιμές παραγωγού φέτος για τα σύκα έχουν αυξηθεί, σε μια προσπάθεια να αντισταθμιστούν οι χαμένες αποδόσεις, όμως αυτό μπορεί να μη φτάνει για να καλύψει το κόστος και την προσπάθεια.

Επιπτώσεις & κίνδυνος επιβίωσης

• Ο αγροτικός κόσμος της Κύμης, ειδικά όσοι εξαρτώνται αποκλειστικά από τη συκοπαραγωγή, αντιμετωπίζει πλέον ζήτημα βιοπορισμού. Η συνεχής πτώση της παραγωγής και το κόστος πολιτισμικών και φυσικών πόρων καθιστούν δυσκολότερη την επιβίωσή τους.

• Η διατήρηση της παραδοσιακής μεθόδου και της ταυτότητας ΠΟΠ απαιτούν χρόνο, μεράκι και συνθήκες που τώρα δοκιμάζονται σκληρά από τις αλλαγές στο περιβάλλον.

Προτάσεις λύσεων & δράσεων

Για να μην χαθεί η συκοπαραγωγή της Κύμης, είναι απαραίτητες συντονισμένες ενέργειες, μεταξύ άλλων:

1. Άμεση οικονομική στήριξη

   • Επιχορηγήσεις ή αποζημιώσεις για τον παραγωγό λόγω απωλειών από καιρικά φαινόμενα (π.χ. “De minimis”) όπως έχει ήδη ζητηθεί.

   • Κρατικές επιδοτήσεις για αγορά εξοπλισμού άρδευσης και τεχνικών αντιμετώπισης ξηρασίας.

2. Ενίσχυση αρδευτικών υποδομών

   • Δημιουργία ή βελτίωση δικτύων άρδευσης, δεξαμενών και συστημάτων φροντίδας εδάφους που συγκρατούν υγρασία.

   • Προώθηση τεχνικών όπως το κλάδεμα, η σκίαση σε νεαρά δέντρα, ή η χρήση καλυμμάτων εδάφους για μείωση της εξάτμισης.

3. Έρευνα & γεωπονική υποστήριξη

   • Μελέτες σχετικά με πιο ανθεκτικές ποικιλίες ή υποκείμενα που αντέχουν καλύτερα στη ξηρασία.

   • Συμβουλές σχετικά με τη διαχείριση του εδάφους, τις ημερομηνίες φύτευσης, την προστασία από ασθένειες υπό δυσμενείς συνθήκες.

4. Ενίσχυση της αξίας του προϊόντος στον καταναλωτή

   • Προώθηση της ΠΟΠ ταυτότητας, του παραδοσιακού τρόπου παραγωγής και της ποιότητας στα μέσα επικοινωνίας και στο εξωτερικό.

   • Ανάπτυξη μεταποιημένων προϊόντων (π.χ. συκόμελο, προϊόντα από σύκο, gift boxes) που προσθέτουν αξία και διαφοροποίηση.

5. Κοινωνική & περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση

   • Εκστρατείες ενημέρωσης για τη σημασία της διατήρησης της παραδοσιακής συκοκαλλιέργειας ως στοιχείο του πολιτισμού και της τοπικής ταυτότητας.

   • Προώθηση συνεργασιών παραγωγών, συνεταιρισμών ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύς και καλύτερη πρόσβαση σε αγορές.