Κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων: Συναγερμός στις αρχές – Μόσιαλος: Ελάχιστος ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό

Σε ετοιμότητα βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές της χώρας μετά το πρώτο κρούσμα ευλογιάς πιθήκων που εμφανίστηκε στη χώρα μας, όπως ανακοίνωσε ο ΕΟΔΥ. Την ίδια ώρα, καθησυχαστικός εμφανίζεται ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (LSE) και του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου με ανάρτησή του υπογραμμίζοντας ότι ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει ελάχιστος και δεν χρειάζεται να υπάρχει πανικός ή υπεραντίδραση.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, πρόκειται για άνδρα, ο οποίος πρόσφατα είχε ταξιδέψει στη Πορτογαλία και παρουσιάζει κλινική συμπτωματολογία συμβατή με το νόσημα.
Ο αρχικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του ΕΟΔΥ ήταν θετικός, ενώ δείγματα έχουν αποσταλεί στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής στο ΑΠΘ για τη γονιδιωματική επιβεβαίωση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Ο ασθενής νοσηλεύεται σε σταθερή κατάσταση στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».

Έως και τις 7 Ιουνίου έχουν καταγραφεί συνολικά 577 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 18 χώρες της Ευρώπης, καθώς και 437 κρούσματα σε 10 χώρες εκτός Ευρώπης.

«Φαίνεται πως υπάρχει κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων και στη χώρα μας, αλλά ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει ελάχιστος και δεν χρειάζεται να υπάρχει πανικός ή υπεραντίδραση», επισημαίνει σε ανάρτηση του στο Facebook ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (LSE) και του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου.

Επίσης επισημαίνει τα 6 σημεία που θα πρέπει να θυμόμαστε:
1. Από την αρχή της χρονιάς έχουμε 1400 πιθανές περιπτώσεις ευλογιάς των πιθήκων στην Αφρική και 66 θανάτους. Πλέον έχουμε και 1000 περίπου περιπτώσεις εκτός Αφρικής.
2. Όλες οι περιπτώσεις εκτός Αφρικής είναι ήπιες και δεν είχαμε μέχρι στιγμής κανένα θάνατο.
3. Η μετάδοση της ευλογιάς των πιθήκων είναι πολύ δύσκολη και μόνο μετά από πολύ στενή επαφή με πάσχοντα ή παρατεταμένη επαφή με αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιήσει όσοι πάσχουν.
4. Υπάρχουν φάρμακα και εμβόλια, μεταξύ των οποίων και το εμβόλιο της ευλογιάς που είναι αποτελεσματικό για την ευλογιά των πιθήκων.
5. Επίσης ξέρουμε πως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, που έχουν κάνει το εμβόλιο της ευλογιάς παλιότερα, είναι αρκετά προστατευμένοι και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων.
6. Ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει ελάχιστος και δεν χρειάζεται να υπάρχει πανικός ή υπεραντίδραση.

Τι πρέπει να ξέρουμε για την ευλογιά των πιθήκων
Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει πως με τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα και η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους τρόπους μετάδοσης και προστασίας.

Οι τρόποι μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν: α. Στενή προσωπική επαφή, β. Έκθεση σε βιολογικά υγρά, γ. Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα, είδη ρουχισμού/ιματισμού). Η ευλογιά των πιθήκων δεν μεταδίδεται αμιγώς σεξουαλικά, αλλά μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής κατά τη σωματική επαφή.

Ο ΕΟΔΥ έχει προειδοποιήσει τις υγειονομικές μονάδες όλης της χώρας να δείχνουν προσοχή καθώς τα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν ακόμη και 3 εβδομάδες μετά τη μόλυνση με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:

Πυρετός πάνω από 38οC
Κεφαλαλγία
Μυαλγίες
Ραχιαλγία / Οσφυαλγία
Διογκωμένοι λεμφαδένες
Ρίγος
Καταβολή δυνάμεων
Εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά προηγείται το δερματικού εξανθήματος, εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους (π.χ. στοματικής κοιλότητας).
Η νόσος διαρκεί 2-4 εβδομάδες και είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη.

Η θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική και υποστηρικτική ενώ αντιικά φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την ευλογιά θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat (εγκεκριμένο για τη θεραπεία της ευλογιάς σε ενήλικες και παιδιά) και τα brincidofovir και cidofovir.

Τα περισσότερα κρούσματα έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα νόσου, όμως ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα). Στις χώρες της Αφρικής η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 1-10%. Στις άλλες χώρες δεν έχει καταγραφεί θάνατος.

Ένδειξη μαζικού εμβολιασμού με το εμβόλιο της ευλογιάς για την προστασία από την ευλογιά των πιθήκων δεν υπάρχει, αποφάσισε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Μπορεί να γίνει όμως εμβολιασμός σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση. Επίσης, προληπτικά μπορούν να εμβολιαστούν όσοι εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό.