Έρχονται αλλαγές στα όρια συνταξιοδότησης: Τι θα ισχύσει για τους σημερινούς 55άρηδες

Η αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο, με τους σημερινούς 55άρηδες να βρίσκονται στο επίκεντρο των αλλαγών που πιθανότατα θα τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2027.

Οι αποφάσεις που θα ληφθούν στο τέλος του 2026 θα καθορίσουν αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθεί το ασφαλιστικό σύστημα στη δημογραφική γήρανση και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής.

Πώς συνδέονται τα όρια συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής;

Η βασική ιδέα που εξετάζεται είναι να «κουμπώσουν» τα όρια συνταξιοδότησης με τη μέση διάρκεια ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών. Πρόκειται για ένα μοντέλο που εφαρμόζεται ήδη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες: όταν οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, αυξάνονται και τα όρια για έξοδο στη σύνταξη, ώστε το σύστημα να παραμένει βιώσιμο.

Η Αναλογιστική Αρχή, η οποία παρακολουθεί στενά τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα, εκπονεί μελέτες κάθε τρία χρόνια. Η τελευταία της έκθεση προειδοποιεί ότι μέχρι το 2030 τα όρια ηλικίας (62 και 67 ετών) μπορεί να αυξηθούν κατά περίπου ενάμισι χρόνο.

Σταδιακή αύξηση ή… μονομιάς;

Στο τραπέζι υπάρχουν δύο σενάρια: είτε η σταδιακή αύξηση, που θα σημαίνει ότι όσοι φτάνουν τα 62 ή τα 67 χρόνια σταδιακά θα χρειαστεί να περιμένουν περισσότερο για σύνταξη — για παράδειγμα, το 2027 κάποιος που κλείνει 62 θα συνταξιοδοτείται στα 62,6 έτη, το 2028 στα 62,9 και το 2030 στα 63,5 — είτε η άμεση εφαρμογή της νέας ηλικίας από την 1η Ιανουαρίου 2027.

Ποιες είναι οι κατηγορίες ορίων σήμερα;

Αυτή τη στιγμή ισχύουν δύο βασικές κατηγορίες:

• Συνταξιοδότηση στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης (12.000 ένσημα).

• Συνταξιοδότηση στα 67 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης (4.500 ένσημα).

Γιατί η κυβέρνηση δεν βιάζεται

Πηγές του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν ότι προς το παρόν δεν υπάρχει άμεση πρόθεση για αλλαγές. Η Ελλάδα έχει ένα χρονικό περιθώριο, χάρη στις προηγούμενες αυξήσεις που επιβλήθηκαν μετά το 2013, αλλά και στη νομοθεσία του 2015 που αναπροσαρμόζει τα ενδιάμεσα όρια.

Τι δείχνουν οι δημογραφικοί δείκτες

Οι αριθμοί, όμως, δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού:

• Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων, δηλαδή ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 σε σχέση με τους εργαζόμενους, αναμένεται να φτάσει στο 60%, από 39% σήμερα.

• Για κάθε 170 ηλικιωμένους αντιστοιχούν μόνο 100 νέοι εργάσιμης ηλικίας.

• Η γονιμότητα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, παρά μια μικρή βελτίωση από 1,3 παιδιά το 2018 σε 1,5 το 2022, ενώ το ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων είναι αρνητικό.

Τι σημαίνουν όλα αυτά

Η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής φαίνεται αναπόφευκτη, για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και να μειωθούν οι πιέσεις στους ασφαλισμένους των επόμενων δεκαετιών. Οι σημερινοί 55άρηδες θα είναι οι πρώτοι που θα κληθούν να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.