Η Ελλάδα στην πρώτη θέση σε ώρες εργασίας στην ΕΕ – Τι κρύβεται πίσω από το ρεκόρ

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τον αριθμό των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat.

Η εικόνα αυτή, αν και εντυπωσιακή, φέρνει στην επιφάνεια τις σοβαρές αντιφάσεις και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική αγορά εργασίας. Παρά την υψηλή ένταση και την υποτιθέμενη αφοσίωση των εργαζομένων, η παραγωγικότητα και οι μισθοί παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δημιουργώντας ένα θολό τοπίο για το μέλλον.

Υπερεργασία: Η σκληρή πραγματικότητα

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 12,4% των Ελλήνων εργαζομένων ηλικίας 20-64 ετών εργάζεται περισσότερες από 49 ώρες την εβδομάδα στην κύρια απασχόλησή του, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (6,6%). Αξιοσημείωτο είναι ότι η μέση εβδομαδιαία εργασία στην Ελλάδα ανέρχεται σε 39,8 ώρες, ξεπερνώντας κατά 4 ώρες τον μέσο όρο της Ε.Ε. (36 ώρες). Η υπερβολική εργασία εντοπίζεται κυρίως στους τομείς της αυτοαπασχόλησης, καθώς σχεδόν το 27,5% των αυτοαπασχολούμενων εργάζονται πάνω από 49 ώρες, έναντι μόλις 3,4% των μισθωτών.

Η πολυπλοκότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας

Η υψηλή αυτοαπασχόληση στην Ελλάδα, η οποία είναι από τις πιο ανεπτυγμένες στην Ε.Ε., έχει καταλυτική επίδραση στην εικόνα της αγοράς εργασίας. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες πιέζονται να δουλεύουν περισσότερες ώρες για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του ανταγωνισμού, των φορολογικών υποχρεώσεων και των εξόδων τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπερεργασία δεν είναι επιλογή, αλλά ανάγκη.

Ευρωπαϊκές Τάσεις: Μείωση των ωρών εργασίας

Η εικόνα στην υπόλοιπη Ευρώπη διαφέρει. Παρά την υπερβολική εργασία που παρατηρείται σε χώρες όπως η Κύπρος και η Γαλλία, η τάση γενικά είναι η μείωση των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας. Από το 9,8% το 2014, το ποσοστό των εργαζομένων που δουλεύουν πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα έχει μειωθεί σε 6,6% το 2024. Αντίθετα, χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία και η Γερμανία διατηρούν χαμηλότερες ώρες εργασίας, ενισχύοντας την ποιότητα ζωής των εργαζομένων τους.

Οι κλάδοι με τις υψηλότερες ώρες εργασίας

Ορισμένοι επαγγελματικοί κλάδοι φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στην υπερεργασία. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά υπερεργασίας (26,2%), ενώ οι διευθυντές και τα στελέχη επιχειρήσεων ακολουθούν με 21,1%. Αυτά τα ποσοστά αποτυπώνουν τις αυξημένες απαιτήσεις της φύσης των συγκεκριμένων τομέων.

Η παράδοξη σχέση με την παραγωγικότητα

Αν και οι Έλληνες εργαζόμενοι προσφέρουν περισσότερες ώρες από τον μέσο όρο της Ε.Ε., η παραγωγικότητα παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα. Η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. τόσο σε αγοραστική δύναμη όσο και σε δείκτες παραγωγικότητας ανά ώρα εργασίας. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του ελληνικού εργασιακού μοντέλου.

Η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στο εργασιακό πλαίσιο της χώρας είναι πλέον επιτακτική. Ο υπερβολικός αριθμός ωρών εργασίας χωρίς αντίστοιχη βελτίωση στην παραγωγικότητα ή στις αμοιβές δεν μπορεί να συνεχιστεί μακροπρόθεσμα. Η ενίσχυση της παραγωγικότητας, η αναβάθμιση της ποιότητας της απασχόλησης και η καλύτερη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αποτελούν κεντρικές προκλήσεις για την ελληνική οικονομία.