IRIS: Τι αλλάζει στις πληρωμές από την 1η Νοεμβρίου

Η υποχρεωτική δυνατότητα αποδοχής πληρωμών μέσω IRIS επεκτείνεται πλέον και στα νομικά πρόσωπα.

Από την 1η Νοεμβρίου 2025, όλες οι επιχειρήσεις οφείλουν να έχουν ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS σε επαγγελματικό λογαριασμό που έχει δηλωθεί στην ΑΑΔΕ, είτε μέσω του web banking είτε με απευθείας επικοινωνία με την τράπεζά τους.

Από την στιγμή μια επιχείρηση διαθέτει POS ή ePOS, θα πρέπει να προχωρήσει σε αναβάθμιση του τερματικού ώστε να υποστηρίζει πληρωμές μέσω IRIS, διαδικασία που πραγματοποιείται από τον πάροχο της υπηρεσίας POS/ePOS.

Η μη συμμόρφωση με την συγκεκριμένη υποχρέωση έως την προθεσμία της 1ης Νοεμβρίου 2025 επιφέρει πρόστιμο ύψους 1.500 ευρώ.

Το νέο μέτρο στοχεύει σε πιο γρήγορες, ασφαλείς και οικονομικές συναλλαγές, αλλά και σε καλύτερη φορολογική διαφάνεια.

Το IRIS επιτρέπει άμεσες πληρωμές account-to-account σε πραγματικό χρόνο, προσφέροντας ταυτόχρονα διαφάνεια και φορολογική συμμόρφωση.

Πώς λειτουργεί το IRIS
Το IRIS είναι ένα σύστημα άμεσων πληρωμών (account-to-account), το οποίο επιτρέπει στον πελάτη να σκανάρει τον QR κωδικό με την εφαρμογή mobile banking της τράπεζάς του. Η συναλλαγή ολοκληρώνεται σε πραγματικό χρόνο, χωρίς μεσάζοντες ή πρόσθετες χρεώσεις. Οι επιχειρήσεις λαμβάνουν την είσπραξη σχεδόν άμεσα και επωφελούνται από μειωμένες προμήθειες συγκριτικά με τις πληρωμές με κάρτα.

Τα καταστήματα οφείλουν να ενημερώσουν τα POS τους ώστε να εμφανίζεται η επιλογή IRIS κατά την ολοκλήρωση της αγοράς. Σε περιπτώσεις παλιών POS, πρέπει να υπάρχει εκτυπωμένος QR κωδικός που ο πελάτης μπορεί να σκανάρει. Η ΑΑΔΕ θα ελέγχει τη συμμόρφωση και οι επιχειρήσεις που δεν τηρήσουν τη ρύθμιση ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κυρώσεις.

Τα οφέλη για τους καταναλωτές περιλαμβάνουν πιο άνετες συναλλαγές χωρίς χρήση κάρτας ή αριθμού CVV, μειωμένο ρίσκο απάτης και άμεση πληρωμή μέσω κινητού. Οι επιχειρήσεις, από την πλευρά τους, επωφελούνται από χαμηλότερες τραπεζικές χρεώσεις και ταχύτερη είσπραξη. Η διασύνδεση με τα συστήματα της ΔΙΑΣ συμβάλλει επίσης στη μεγαλύτερη διαφάνεια και φορολογική συμμόρφωση.

Ωστόσο, η εφαρμογή του συστήματος απαιτεί προσαρμογή των POS και των συστημάτων εκτύπωσης QR, με κόστος που επωμίζεται η επιχείρηση.

Η υποχρεωτική ενσωμάτωση του IRIS σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.

Τα πρόστιμα
Σημειώνεται ότι οι συναλλαγές μέσω IRIS το πρώτο οκτάμηνο του 2025 έφτασαν τα 68 εκατ., από μόλις 787.000 την αντίστοιχη περίοδο του 2020 – μια αύξηση σχεδόν 86 φορές.

Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη από το υπουργείο Οικονομικών για την επιβολή προστίμου 10.000 και 20.000 ευρώ (ανάλογα με το είδος των βιβλίων) στις επιχειρήσεις που δε θα δίνουν στους πελάτες τους αυτή τη δυνατότητα πληρωμής.

Διευκρινίσεις από τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών
Ενημερωτικό έγγραφο απέστειλε στα μέλη του ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών προκειμένου να αποσαφηνίσει πλαίσιο της υποχρεωτικής αποδοχής για τα νομικά πρόσωπα άμεσων πληρωμών μέσω του συστήματος IRIS, καθώς, όπως υπογραμμίζει «είναι γεγονός πως η πληθώρα παρατηρούμενων εκκρεμοτήτων έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση σε χιλιάδες εμπόρους».

H καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης
Αναλυτικά στο ενημερωτικό έγγραφο αναφέρονται τα εξής:

Θέσπιση υποχρέωσης: ‘Αρθρο 219, νόμος 5193/11-4-2025: «Τα Νομικά πρόσωπα που είναι δικαιούχοι πληρωμής, στο πλαίσιο των συναλλαγών τους με πληρωτές οι οποίοι ενεργούν για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα, δέχονται υποχρεωτικά πληρωμές μέσω υπηρεσιών άμεσης πληρωμής». Διευκρινίζεται πως υπόχρεα συμμόρφωσης είναι τόσο τα φυσικά όσο και τα ηλεκτρονικά καταστήματα (e – shops).

Καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης για νομικά πρόσωπα: Η καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης είναι αυτή της Παρασκευής 31/10/2025 (παρ. 4, άρθρο 245, ν. 5193/2025) και όχι η 1/11/2025, όπως εσφαλμένα έχει δημοσιευθεί σε διάφορα ΜΜΕ.
Ωστόσο, παρά τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης, οι τράπεζες είναι πολύ πιθανό να μην έχουν μέχρι σήμερα ενεργοποιήσει πλήρως τη δυνατότητα ενσωμάτωσης του IRIS σε λογαριασμούς Νομικών προσώπων, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος επιβολής προστίμων από 1/11/2025 για καθυστερήσεις που οφείλονται σε τεχνικής φύσεως προβλήματα διασύνδεσης και συμβατότητας των συστημάτων, γεγονός για το οποίο δεν ευθύνονται όμως οι επιχειρήσεις.

Καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης για ατομικές επιχειρήσεις/Ελ. Επαγγελματίες:

Η προθεσμία για την αρχική φάση διασύνδεσης με το σύστημα IRIS ήταν μέχρι 2/9/2024, αλλά η γενική υποχρέωση σύνδεσης όλων των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και των Ατομικών, εκκινεί πλέον στις 31/10/2025.
κασία ενεργοποίησης της υπηρεσίας IRIS
Η διαδικασία ενεργοποίησης της υπηρεσίας IRIS για επαγγελματική χρήση πραγματοποιείται μέσω του internet – banking της συνεργαζόμενης τράπεζας, καθώς με την ολοκλήρωση της εγγραφής στην υπηρεσία θα παράγεται ο μοναδικός κωδικός QR της επιχείρησης, που θα διαμοιράζεται στους πελάτες για να τον σαρώνουν/σκανάρουν και να ολοκληρώνουν τις πληρωμές τους.

Ο ΙΒΑΝ που θα επιλέξουν οι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι κατά την εγγραφή τους πρέπει να έχει δηλωθεί στο Μητρώο Επαγγελματικών Λογαριασμών της ΑΑΔΕ (myaade.gov.gr, μέσω της διαδρομής: Εφαρμογές > Φορολογικές Υπηρεσίες > Επαγγελματικός Λογαριασμός).

Πρόστιμα/Κυρώσεις: Η μη συμμόρφωση με την υποχρέωση θα επισύρει από 1/11/2025 και μετά το πρόστιμο των 1.500 ευρώ (άρθρο 5, ΚΥΑ 119899/2023).

Επισημαίνεται επίσης ότι το χρονοδιάγραμμα της υποχρέωσης διασύνδεσης IRIS-POS ή IRIS-παρόχων ηλεκτρονικής τιμολόγησης, θα καθοριστεί με απόφαση του διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (παρ. 17, αρ.83, Ν.5104/2024) και τα πρόστιμα που προβλέπονται είναι 10.000,00 ευρώ (απλογραφικά βιβλία) και 20.000,00 ευρώ (διπλογραφικά βιβλία).

Τα πρόστιμα και η περίοδος προσαρμογής
Μέχρι και σήμερα η ΑΑΔΕ δεν έχει δημοσιεύσει την απαιτούμενη απόφαση και συνεπώς και εξαιτίας της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος και πιθανών τεχνικών κωλυμάτων, δεν έχουν δοθεί ακόμη κατευθυντήριες οδηγίες στις επιχειρήσεις, μέσω ενός σαφούς χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του μέτρου.

Από τη στιγμή που η διαδικασία ολοκλήρωσης της αποδοχής – μέσω IRIS – πληρωμών είναι μία σύνθετη διαδικασία που δεν περιορίζεται στην απλή ενεργοποίηση μιας επιλογής στο internet – banking των επιχειρήσεων, σας συστήνουμε το συντομότερο δυνατόν, να επικοινωνήσετε με τη συνεργαζόμενη τράπεζά σας προκειμένου να σας καθοδηγήσει αρμοδίως.

Είναι πολύ πιθανό η διευθέτηση της υποχρέωσης να απαιτεί μία σειρά αναγκαίων ενεργειών, όπως: αναβάθμιση των υφιστάμενων POS, ενεργοποίηση QR codes, διασύνδεση e-shop με ERP, ενώ η σε κάθε περίπτωση προβλεπόμενη δοκιμαστική περίοδος λειτουργίας αλλά και η εξοικείωση του απασχολούμενου προσωπικού με τις νέες μεθόδους πραγματοποίησης πωλήσεων/αποδοχής πληρωμών αποτελούν σημαντικές παραμέτρους που δεν πρέπει να αγνοηθούν.

ot.gr