Μ. Χατζηγιαννάκης: Στη βόρεια Εύβοια νύχτωσε την Τρίτη και ξημέρωσε (μετά βίας) μια εβδομάδα αργότερα

του Μίλτου Χατζηγιαννάκη

Οι άνθρωποι της Εύβοιας γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο τόπος τους δεν υπήρξε ποτέ στο επίκεντρο του κρατικού μηχανισμού, ούτε καν κοντά. Παρότι η Εύβοια είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, παρότι είναι μια ανάσα από την πρωτεύουσα, το οδικό της δίκτυο είναι απαρχαιωμένο και οι υποδομές ανύπαρκτες, ενώ η ανεργία μαστίζει τα χωριά στο βόρειο κυρίως τμήμα της, που παλεύουν να τα καταφέρουν μέσα από τον τουρισμό, την κτηνοτροφία, τη μελισσουργία και τη συλλογή ρητίνης.

Από τις παραπάνω ωστόσο παραδοχές, μέχρι την απόλυτη καταστροφή που γνωρίζει η βόρεια Εύβοια εδώ και μια εβδομάδα, παρατημένη και παραδομένη πλήρως στον πύρινο όλεθρο από την κυβέρνηση και την Πολιτική Προστασία, η απόσταση είναι χαοτική. Και δυστυχώς περιλαμβάνει 500.000 στρέμματα καμμένης γης, εκατοντάδες χιλιάδες νεκρά άγρια και οικόσιτα ζώα, χιλιάδες καμμένα σπίτια και κατεστραμένες περιουσίες και τόνους στάχτης, κάτω από τους οποίους θάφτηκαν οι κόποι χιλιάδων ανθρώπων.

Από την πρώτη κιόλας μέρα της πυρκαγιάς την περασμένη Τρίτη στη Μυρτιά, κοντά στον Ευβοϊκό, οι εκκλήσεις του δημάρχου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας και όσων βρίσκονταν στην περιοχή ήταν ξεκάθαρες. Η ανάγκη για κατάσβεση τη φωτιάς με τη συνδρομή εναέριων μέσων ήταν επείγουσα. Οι εκκλήσεις μετατράπηκαν την επόμενη μέρα σε ικεσίες, από όλους όσοι βρεθήκαμε εκεί, με όποιον τρόπο ήταν δυνατός, από τηλεοπτικά κανάλια, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κοινωνικά μέσα: Εάν δεν στείλετε αεροπλάνα η φωτιά θα κάψει τα πάντα στο πέρασμά της, από τον Ευβοϊκό μέχρι το Αιγαίο και θα σβήσει στη θάλασσα, στο Πευκί στο βορειότερο και στην Αγία Άννα στο ανατολικότερο σημείο της βόρειας Εύβοιας.

Το τι ακολούθησε τις επόμενες ημέρες το γνωρίζουμε όλοι. H βόρεια Εύβοια κάηκε ολοσχερώς, πλήρως εγκαταλελειμμένη, σε συνθήκες μάλιστα σχετικής άπνοιας. Το μοναδικό σχέδιο που εφάρμοσε η επιτελική κατά τα άλλα κυβέρνηση ήταν οι διαδοχικές άρον άρον εκκενώσεις εκατό και πλέον χωριών αλλά και μεγάλων κωμοπόλεων, όπως η Λίμνη και η Αγία Άννα, σε μία πρωτοφανή κυβερνητική παραδοχή πως αδυνατεί να διασφαλίσει ακόμα και τη στοιχειώδη προστασία σε μεγάλους οικισμούς-κωμοπόλεις, στον βασικό αστικό ιστό.

Πέραν αυτού, απολύτως τίποτε άλλο. Εκτός όμως από την αυτονόητη προστασία των ανθρώπων, το κράτος έχει υποχρέωση δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης. Το δόγμα «ή θα εκκενώσουμε να σώσουμε ζωές ή θα σώσουμε το δάσος» δεν υπήρξε ποτέ και πουθενά. Εφαρμόστηκε για πρώτη φορά αυτή την εβδομάδα στην Εύβοια, με ολέθρια αποτελέσματα.

Πάνω από 40.000 άνθρωποι συνολικά πήραν εντολή να εγκαταλείψουν το βιός τους και να τρέξουν για τις ζωές τους. Αφέθησαν από εκεί και πέρα από την Πολιτεία μόνοι τους, να ζήσουν ένα ανείπωτο δράμα. Η αντίδρασή τους, και αυτό είναι το σημαντικότερο που πρέπει να κρατήσει ο αναγνώστης αυτών των γραμμών, ήταν συγκλονιστική.

Απέναντι στην επιτελική ανικανότητα και τη λευκή πετσέτα του “δεν μπορούμε να σώσουμε ταυτόχρονα και ζωές και δάση και περιουσίες”, οι Ευβοιώτες και οι Ευβοιώτισσες αντέταξαν τον ηρωισμό, το φιλότιμο και το κουράγιο τους και πάλεψαν με τα δικά τους μέσα. Χωρίς εξοπλισμό, χωρίς μάσκες, άυπνοι για μερόνυχτα, οπλισμένοι με μια τσουγκράνα, ένα κλαδί, αλλά και το πιο σημαντικό: Με αλληλεγγύη.

Χιλιάδες ντόπιοι, άνθρωποι κάθε ηλικίας με τη νέα γενιά, που ορισμένοι έχουν το θράσος να ειρωνεύονται και να αμφισβητούν, στην πρώτη γραμμή, μαζί με την αυτοδιοίκηση, τους λίγους πυροσβέστες και τους εθελοντές δασοπυροσβέστες, έγιναν και οι ίδιοι εθελοντές για να σώσουν την πατρίδα τους. Είναι κοινό μυστικό πως από ένα σημείο και μετά δεν υπάκουσαν σε τυφλές εντολές εκκένωσης και ρίχτηκαν στη μάχη. Κατάφεραν πολλά και ένα τεράστιο ευχαριστώ για τα όσα έκαναν είναι αναγκαίο και ταυτόχρονα τόσο λίγο.

Απέναντι λοιπόν σε αυτούς τους ανθρώπους και τα όσα έκαναν, καλό θα ήταν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να είναι περισσότερο εγκρατείς και να μην τους προσβάλλουν βάναυσα, λέγοντάς τους ότι τα αεροπλάνα πετούσαν αλλά οι ίδιοι δεν τα έβλεπαν. Η ανικάνοτήτα τους στον τομέα της πυρόσβεσης είναι αρκετή, δεν χρειάζονται τα τηλεοπτικά παραμύθια των διαγγελμάτων τους, που συνιστούν ύβρεις για τους πολίτες της Εύβοιας.

Μετά από σχεδόν μία εβδομάδα οι άνθρωποι της βόρειας Εύβοιας είδαν και πάλι το φως του ήλιου. Για εφτά ολόκληρα μερόνυχτα ο τόπος τους ήταν σκεπασμένος από πυκνούς μαύρους καπνούς, με τη στάχτη να έχει καλύψει τα πάντα, με την ατμόσφαιρα απόκοσμη. Η οργή για την εγκατάλειψη από το κράτος ξεχειλίζει και το σοκ από την καταστροφή είναι μεγάλο, ωστόσο οι Ευβοιώτες και οι Ευβοιώτισσες δεν προλαβαίνουμε και δεν θέλουμε να μείνουμε σε αυτά τα συναισθήματα.

Προτεραιότητα πλέον είναι η επόμενη μέρα, είναι η αναγέννηση του τόπου μας, όπως και κάθε τόπου. Όσο δύσκολο και εάν είναι, θα το καταφέρουμε. Χρέος της οργανωμένης Πολιτείας όμως, έστω και κατόπιν της καταστροφής, είναι η ολόπλευρη στήριξη όσων επλήγησαν, στήριξη ουσιαστική σε οικονομικό, κοινωνικό αλλά και ψυχολογικό επίπεδο. Τα υπόλοιπα εν καιρώ.