Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Δήμος Μούτσης

Πολυγραφότατος, με τεράστιες επιτυχίες, ο Δήμος Μούτσης. Παιδί μιας παραδοσιακής ελληνικής οικογένειας κάπου στον Πειραιά, το μόνο περιουσιακό στοιχείο της οποίας ήταν η εξασφάλιση της καθημερινής επιβίωσης, στα επτά του χρόνια «απαίτησε» να μάθει μουσική.

«Κάτι αδιανόητο για ένα παιδί της εποχής που δεν ήταν ούτε πλούσιο, ούτε καν ζούσε σε περιβάλλον που είχε σχέση με τα μουσικά πράγματα! Όμως η “προηγμένης τεχνολογίας μάνα” τον έγραψε στον Πειραϊκό Σύνδεσμο», γράφει στην επίσημη ιστοσελίδα του.

Σε ηλικία 20-21 ετών τελείωσε τις μουσικές του σπουδές, κερδίζοντας και το πρώτο βραβείο ως σολίστ στο βιολί. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’60 γνώρισε τον Νίκο Γκάτσο και τον Μάνο Χατζιδάκι, σε ένα καφέ-ζαχαροπλαστείο που ήταν παλιό στέκι καλλιτεχνών της Αθήνας, όπου σύχναζαν και οι δύο.

Το 1967 άρχισε ο Νίκος Γκάτσος να δίνει στίχους του στον Μούτση, και έτσι έγραψε τα πρώτα του τραγούδια. Το πρώτο τραγούδι του Μούτση ήταν το «Βρέχει ο Θεός».

O Δήμος Μούτσης μέσα από τα τραγούδια του

Είχε γράψει πρώτα αυτός τη μουσική και ύστερα ρώτησε ευγενικά τον Γκάτσο αν ήθελε να βάλει τους στίχους, όπως και έγινε. Το τραγούδι αυτό το ερμήνευσε ο Σταμάτης Κόκοτας. Η συνεργασία Γκάτσου και Μούτση συνεχίστηκε με τραγούδια όπως «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», «Πειραιώτισσα» με τον ίδιο ερμηνευτή, «Σ΄ έβλεπα στα μάτια» με τη Βίκυ Μοσχολιού.

Το 1969 με το «Αύριο πάλι» με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, «Με ένα παράπονο» με τον Μπιθικώτση αλλά και τον πρωτοεμφανιζόμενο Μανώλη Μητσιά (η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού ήταν από τον Μητσιά στην ταινία «Ένας μάγκας στα σαλόνια»).

Το 1970 ο Μάνος Χατζιδάκις ανέθεσε στον Μούτση τη φροντίδα της ενορχήστρωσης και της μουσικής διεύθυνσης των τραγουδιών του στον δίσκο «Επιστροφή». Όλα σε στίχους Νίκου Γκάτσου και με ερμηνευτές τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την πρωτοεμφανιζόμενη τότε Δήμητρα Γαλάνη.

Στον δίσκο αυτόν συμπεριλήφθηκαν τα τραγούδια του Χατζιδάκι «Μίλησέ μου», «Φιλντισένιο καραβάκι», «Η πίκρα σήμερα», με ενορχηστρώσεις του Μούτση. Την ίδια εποχή ο Μούτσης συνεχίζει να γράφει επιτυχίες, όπως το «Αυτά τα χέρια» (στίχοι Λευτέρη Παπαδόπουλου) και το «Στην Ελευσίνα μια φορά» (στίχοι Βασίλη Ανδρεόπουλου), με ερμηνεία από τον Μητσιά.

Ύστερα από μια σειρά μεγάλων λαϊκών τραγουδιών που έγραψε ο Μούτσης, ερμηνευμένων από παλαιούς και νέους τραγουδιστές, όπως ο Μητσιάς και η Γαλάνη, και τα άλμπουμ «Κάποιο καλοκαίρι» και «Ένα χαμόγελο», φτάνει στο «Άγιος Φεβρουάριος», που ηχογραφήθηκε στα τέλη του 1971 και κυκλοφόρησε αρχές του 1972. Στους στίχους ο Μάνος Ελευθερίου, με ερμηνευτές τους Δημήτρη Μητροπάνο και Πετρή Σαλπέα.

Ένα πολύ σημαντικό έργο που σφραγίζει όλη την πρώτη αυτή περίοδο, ανοίγοντας μάλιστα με αυτό το έργο, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, καινούργιους δρόμους στην ελληνική δισκογραφία.

Στον δίσκο «Άγιος Φεβρουάριος», εκτός από το ομώνυμο τραγούδι, θα ακούσουμε κι άλλα μεγάλα τραγούδια, όπως «Κι αν φταίει κανείς», «Το σπίτι στην ανηφοριά», «Η σούστα πήγαινε μπροστά», «Άλλος για Χίο τράβηξε» και άλλα.

Το 1972 κυκλοφόρησε ο «Συνοικισμός Α», με στίχους κυρίως του Γιάννη Λογοθέτη (που είχε και το ψευδώνυμο «Γιάννης Μιχαηλίδης»), αλλά και των Γκάτσου, Ελευθερίου και Βαρβάρας Τσιμπούλη. Ερμηνευτές οι Αντώνης Καλογιάννης και Βίκυ Μοσχολιού (μουσική από το θεατρικό έργο «50 χρόνια δάκρυα, 50 χρόνια γέλιο»).

Στο «Συνοικισμός Α» θα ακούσουμε αρκετές μεγάλες επιτυχίες, όπως το πασίγνωστο «Άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε», «Έτσι είν’ η ζωή» με τη Μοσχολιού, «Στο παράθυρο αγναντεύοντας» με τον Καλογιάννη, το λαϊκό ορχηστρικό «Ο χορός της λεβεντιάς» κ.λπ. Το 1973 κυκλοφορούν οι «Στροφές», άλλη μια λαϊκή και συνάμα πολύ μελωδική δισκογραφική δουλειά του Δήμου Μούτση.

Με μόνη ερμηνεύτρια τη Βίκυ Μοσχολιού, σε στίχους των Πυθαγόρα, Λογοθέτη, Ελευθερίου, αλλά και Γκάτσου. Εκεί θα ακούσουμε επιτυχίες όπως «Αγκαλιά και πλάι πλάι», «Και γεια χαρά», «Μια βραδιά στη Λάρισα», «Εγώ είμ’ εγώ» και το ατμοσφαιρικό «Στους μπαξέδες», που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Μάρκου Βαμβακάρη.

Το 1974, στη Μεταπολίτευση, κυκλοφόρησαν οι «Μαρτυρίες», που περιλάμβαναν τα τραγούδια του Μούτση που είχε κόψει η λογοκρισία της χούντας, σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Γιάννη Λογοθέτη, Γιώργου Χρονά, Βαρβάρας Τσιμπούλη και του ίδιου του συνθέτη, με τραγουδιστές τον Μανώλη Μητσιά, τη Βασιλική Λαβίνα, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές της συμμετοχές, και τον Χρήστο Λεττονό.

Το 1975 κυκλοφορεί την «Τετραλογία», ένας πρωτοποριακός κύκλος μελοποιημένης ποίησης που βασίζεται σε ποιήματα των Κ.Π. Καβάφη, Κώστα Καρυωτάκη, Γιώργου Σεφέρη και Γιάννη Ρίτσου, με ερμηνευτές τον Μανώλη Μητσιά, τον Χρήστο Λεττονό και με την πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Ακολούθησε το 1976 η «Εργατική συμφωνία», μουσική από το θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη «Απεργία». Το 1979 κυκλοφορεί το «Δρομολόγιο» πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και με την ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά. Στο «Δρομολόγιο» θα ακούσουμε κομμάτια όπως «Σαν τον Τσε Γκεβάρα», «Μακρυνή της αγάπης ώρα», «Ελλάδα, Ελλάδα», «Στ΄ Άγιον Όρος» κ.λπ.

Το 1981 κυκλοφόρησε το «Φράγμα», σε στίχους Κώστα Τριπολίτη. Με τραγούδια όπως «Δε λες κουβέντα», «Delenda est (Ερηνούλα μου)», «Γράμμα από τη λεγεώνα των ξένων», «Νταλίκα» κ.λπ. Τα λαϊκά τραγούδια του δίσκου τραγουδήθηκαν από τη μεγάλη ρεμπέτισσα Σωτηρία Μπέλλου, με τον Δήμο Μούτση να τραγουδάει μόνο το ρεφρέν από το πασίγνωστο «Δε λες κουβέντα». Οι ηλεκτρικές μπαλάντες του δίσκου τραγουδήθηκαν από τον ίδιο τον συνθέτη. Στην ίδια δουλειά επίσης ο Δήμος Μούτσης τραγούδησε μαζί με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη και την Άλκηστη Πρωτοψάλτη το «Κουβεντούλες με τον Φρόιντ».

Το 1983 με το «Ενέχυρο» εγκαινιάζει τη μοναχική πορεία. Το 1987 ακολουθεί το «Να!», που περιέχει και τα πολύ γνωστά του τραγούδια «Το όνειρο» και το «Μια φυσαρμόνικα που κλαίει». Το 1990 «Ταξιδιώτης του παντός» με τη Νάνα Μούσχουρη, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος δίσκος που έγραψε για άλλον τραγουδιστή πλην του ιδίου. Το 1994 επέστρεψε με το «Για πούλημα λοιπόν!», πάλι με στίχους και ερμηνεία δική του.

Το 1999 ο Δήμος Μούτσης συνεργάστηκε ξανά με τον Δημήτρη Μητροπάνο και τη Δήμητρα Γαλάνη σε μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο, στην οποία τραγούδησαν μαζί παλαιότερες και νεότερες επιτυχίες του μεγάλου δημιουργού.

Στις ευρωεκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΜέΡΑ25. Ο ίδιος κομματικός σχηματισμός ανέστειλε την κομματική ιδιότητα του Μούτση λόγω κατηγοριών που τον βάραιναν. Τον Μούτση είχε καταγγείλει επωνύμως γυναίκα για σεξουαλική παρενόχληση όταν εκείνη ήταν στην ηλικία των 15 ετών.

H δισκογραφία του Δήμου Μούτση

Κάποιο καλοκαίρι 1968
Ένα χαμόγελο 1969
Άγιος Φεβρουάριος 1972
Συνοικισμός Α’ 1972
Στροφές 1973
Πρώτη Εκτέλεση 1973
Μαρτυρίες 1974
Τετραλογία 1975
Εργατική συμφωνία 1976
Το δρομολόγιο 1979
Φράγμα 1981
Ενέχυρο 1983
Να! 1987
Ταξιδιώτης του παντός 1990
Για πούλημα λοιπόν 1994

Επανακυκλοφορίες και συλλογές

Ηρώδειο, Ζωντανή Ηχογράφηση 1999
Οι 100 μεγάλες ηχογραφήσεις του αιώνα – Τετραλογία 2000
Τα τραγούδια του Δήμου Μούτση (remasters) 2006
Ταξιδιώτης του παντός – 4 δεκαετίες τραγούδια (Κασετίνα) 2009

Τα 45άρια του Δήμου Μούτση