Σεισμός στην Εύβοια: Κάνεις δεν γνωρίζει πιο είναι το «κύριο» ρήγμα

Άγνωστο, χωρίς όμως να δίνει μεγάλους σεισμούς, είναι σύμφωνα με τον καθηγητή Σεισμολογίας του ΑΠΘ, Κώστα Παπαζάχο, το ρήγμα που έδωσε τη σεισμική δόνηση των 5,2 Ρίχτερ στην Εύβοια λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, ταρακουνώντας και την Αττική.

«Όσο κι αν σας φανεί παράξενο, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για το ρήγμα, δεν ξέρουμε τις διαστάσεις. Είναι μια περιοχή μέτριας προς χαμηλή σεισμικότητα. Γενικά έχει ρήγματα κανονικά και πλαγιοκανονικά που οφείλονται στο τέντωμα που δέχεται η περιοχή. Πολύ μεγάλα ρήγματα η περιοχή δεν έχει, ούτε σε ιστορικούς χρόνους έχει δώσει σεισμούς που να καταστρέψουν την Αθήνα Έχω την αίσθηση ότι είναι οι τυπικοί σεισμοί της Εύβοιας με 5 Ρίχτερ» δήλωσε στον ΣΚΑΪ ο κ. Παπαζάχος.

Ερωτηθείς αν η έλλειψη πληροφοριών για το συγκεκριμένο ρήγμα σημαίνει πως θα είναι άγνωστο και το πώς θα συμπεριφερθεί αυτό, παρουσιάστηκε καθησυχαστικός, καθώς όπως είπε, τα ρήγματα αυτά στον μικρό ελληνικό χώρο δίνουν μικρές σχετικά σεισμικές δονήσεις.

«Φανταστείτε 5,2 έχουμε κάθε 2 μήνες στην Ελλάδα χωρίς ιδιαίτερη συνέχεια. Δεν είμαστε στην Κεφαλλονιά, δεν κινδυνεύουμε να γίνει αύριο το πρωί ένας σεισμός 7 ή 6,5 Ρίχτερ – δεν υπάρχει το δυναμικό για να πάρουμε κάτι»,  υπογράμμισε. και εξέφρασε μάλιστα, την άποψη ότι «ακόμα και αν γινόταν ένα 5,8 στην περιοχή δεν θα είχε επιπτώσεις στο λεκανοπέδιο. Θα ήταν πιο ενοχλητικός, ναι, αλλά ο θαλάσσιος χώρος, το μεγάλο βάθος, η απόσταση από το λεκανοπέδιο θα περιόριζε πάρα πολύ τις επιπτώσεις».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Σεισμολογίας, το πρόβλημα δημιουργήθηκε λόγω της εγγύτητας της Αττικής στον εστιακό χώρο. «Μου κάνει εντύπωση που μιλάμε για άλλα ρήγματα, είναι σαν κάποιος να είναι άρρωστος και να μην ανησυχούμε αν αυτός είναι άρρωστος, αλλά αν κάποιος δίπλα του θα κολλήσει. Τώρα το θέμα μας είναι τα Στύρα», σχολίασε.

Ο κ. Παπαζάχος συμφώνησε, επίσης, με τους υπόλοιπους σεισμολόγους ότι «εδώ μιλάμε για μικρούς σεισμούς, δεν μπορεί να διεγείρει άλλη περιοχή».

«Έχουν εγερθεί 3-4 χλμ., θα έχουμε κανένα 4-4,5αρι που θα γίνει αισθητός στην Αθήνα. Στον Ωρωπό υπάρχει μια ρηξιγενής περιοχή που είναι σε τελείως άλλη περιοχή», κατέληξε.

Η περιοχή δεν δίνει σεισμούς

Για περιοχή που δεν χαρακτηρίζεται από υψηλή σεισμικότητα μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Σεισμικής Διακινδύνευσης και μετά την εξέταση όλων των δεδομένων.

«Έχουν εκδηλωθεί 2-3 σεισμοί που μπορεί να είναι και μετασεισμοί μικρότερου μεγέθους της τάξεως των 2 έως 2,5 βαθμών με τον σεισμό να έχει γίνει αισθητός σε μία ευρύτερη περιοχή στην Κεντρική Ελλάδα, και πιο πολύ στο λεκανοπέδιο και στην Ανατολική Αττική», πρόσθεσε ο κ. Λέκκας καταλήγοντας στο ότι το σημείο «δεν δίνει σεισμούς».

Νωρίτερα σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ ο κ. Λέκκας υπογράμμισε εκτός των προαναφερθέντων πως γύρω απ’ αυτή την περιοχή έχουν υπάρξει κάποιες εστίες σεισμών που έδωσαν μεγαλύτερα μεγέθη μέσα στην ιστορική σεισμικότητα, ωστόσο αυτές οι εστίες είναι σε σχετικά μακρινή απόσταση.

«Δεν πρέπει να υπάρχει ανησυχία, οι κάτοικοι των περιοχών θα πρέπει να τηρούν τις οδηγίες του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και του ΟΑΣΠ. Παρακολουθούμε την εξέλιξη του φαινομένου», κατέληξε.

Πολύ δυνατός

«Ο σεισμός ήταν πολύ δυνατός», λέει ο καθηγητής σεισμολογίας Γεράσιμος Παπαδόπουλος, περιγράφοντας το φαινόμενο, στο Mega.

«Το 5,2 δεν είναι μέγεθος μικρό, δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο».

«Δεν έχουμε πολλά στοιχεία για το συγκεκριμένο ρήγμα», επισημαίνει, σημειώνοντας πως:

«Κατά πάσα πιθανότητα είναι υποθαλάσσιο και η περιοχή δεν είναι καλά χαρτογραφημένη. Φαίνεται όμως ότι είναι ένα σχετικά μικρό ρήγμα».

«Το ενδεχόμενο ισχυρότερων μετασεισμών σε σχέση με αυτούς που είχαμε μέχρι τώρα είναι ανοιχτό για τις επόμενες ώρες, με πιθανότερο σενάριο ο χθεσινός να ήταν ο κύριος σεισμός», καταλήγει.

Δεν σκοτώνουν οι σεισμοί αλλά οι ανθρώπινες κατασκευές

Τον «κώδωνα του κινδύνου» για τις κατασκευές που χρήζουν βελτιώσεων προκειμένου να «αντισταθούν» στις σεισμικές δονήσεις έκρουσε εν συνεχεία πάντως ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Κώστας Παπαζάχος, ο οποίος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τονίζει πως «δεν σκοτώνουν οι σεισμοί, οι ανθρώπινες κατασκευές σκοτώνουν» και επισημαίνει πως δεν υπάρχει μέρος στον ελλαδικό χώρο με μηδενική σεισμικότητα.

«Ακόμη και τα μέρη με χαμηλή σεισμικότητα, καμιά φορά είναι και πιο επικίνδυνα, γιατί ο κόσμος εφησυχάζει σε αυτές τις περιοχές και θεωρεί πως δεν θα γίνει τίποτα. Η ασφάλεια δεν είναι θέμα του αν θα γίνει σεισμός, είναι θέμα κατασκευής. Δεν σκοτώνουν οι σεισμοί, οι ανθρώπινες κατασκευές σκοτώνουν», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαζάχος, υπογραμμίζοντας πως «η ασφάλεια εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος από εμάς».

«Ο ελληνικός χώρος, είναι ένας χώρος που έχει μεταβαλλόμενη σεισμικότητα και γενικά είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο. Κάποιες περιοχές με πολύ υψηλή σεισμικότητα, κάποιες περιοχές με ενδιάμεση, κάποιες με μέτρια, κάποιες με σχετικά μικρή· αλλά μικρή δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται σεισμοί. Οπότε κανένας δεν μπορεί να πει ότι η τάδε περιοχή είναι ασφαλής. Ασφαλή μέρη δεν είναι επειδή δεν γίνεται σεισμός. Δεν υπάρχει χώρος, όπου μπορεί να γίνει ή δεν μπορεί να γίνει σεισμός», τονίζει ο καθηγητής του ΑΠΘ.

Θωράκιση

Αναφορικά με τη θωράκιση του ελληνικού χώρου και την εικόνα βελτίωσης των κατασκευών, ο κ. Παπαζάχος εμφανίζεται ικανοποιημένος, χαρακτηρίζοντας τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, «πολύ καλύτερη από το παρελθόν».

«Το επίπεδο της δόμησης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα διαρκώς βελτιώνεται και παλιές κατασκευές αντικαθίστανται από καινούριες, που σαφώς είναι κατά μέσο όρο πολύ καλύτερες. Οι απαιτήσεις που θέτουν οι κανονισμοί είναι αρκετά αυστηρές· δεν αναφέρομαι στην αυθαίρετη δόμηση η οποία υπάρχει και είναι όντως πρόβλημα, αλλά η κατασκευή ανακαινίζεται στον ελληνικό χώρο. Τα ιστορικά κτίρια του ελληνικού χώρου, όλους αυτούς τους προηγούμενους αιώνες, δεν έχουν καμία σχέση με τα σύγχρονα κτίρια», τονίζει ο κ. Παπαζάχος, ενώ φέρνει ως παράδειγμα τον σεισμό των 6,3 Ρίχτερ, που σημειώθηκε στις 12 Ιουνίου 2017, στο χωριό Βρίσα της Λέσβου.

«Το 2017, στη Βρίσα, που είναι ένα παραδοσιακό χωριό, καταστράφηκαν όλα τα κτίρια, με εξαίρεση όσα κτίρια ήταν σύγχρονα, τα οποία δεν έπαθαν τίποτα. Άρα, η εικόνα που έχω εγώ, είναι ότι η εικόνα κατασκευών γενικά βελτιώνεται. Όχι ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, καθώς υπάρχουν ακόμη χώροι κατασκευής προβληματικές, αλλά γενικά η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη από ότι στο παραλεχθούν», αναφέρει ο καθηγητής.

Ασκήσεις ετοιμότητας 

Σχετικά με το πρόγραμμα των ασκήσεων ετοιμότητας σεισμού που υλοποιείται σε σχολεία και σε δημόσιους χώρους, ο κ. Παπαζάχος θεωρεί ότι γίνονται με συστηματικό τρόπο, ενώ πιστεύει πως πρέπει να επεκταθεί και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.

«Αυτό αφορά κατά κύριο λόγο σχολεία και άλλα δημόσια κτίρια. Οι ασκήσεις στα σχολεία γίνονται με αρκετά συστηματικό τρόπο. Στον ιδιωτικό τομέα και τις υπόλοιπες δημόσιες υπηρεσίες, εκεί υστερούμε. Γενικά δεν υπάρχουν συχνές ασκήσεις ετοιμότητας, αν και αρκετές μεγάλες εταιρείες και επιχειρήσεις προσπαθούν να κάνουν τέτοιες ασκήσεις. Οι ασκήσεις είναι πολύ σημαντικές γιατί εξοικειώνουν τον κόσμο με το πώς θα συμπεριφερθεί και πως θα κινηθεί σχεδόν αυτόματα, χωρίς να το σκεφθεί, όταν θα γίνει ένας σεισμός. Γιατί εκείνη την ώρα δεν έχουμε πολλά περιθώρια να το σκεφτούμε. Σε αυτό το θέμα υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης», τονίζει.

Προτάσεις προς την Πολιτεία

Σε σχέση με τις προτάσεις των σεισμολόγων για την παρακολούθηση του σεισμικού χάρτη της χώρας και την πρόληψη, ο κ. Παπαζάχος ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «γίνονται βήματα στη σωστή κατεύθυνση έστω και με πιο αργό τρόπο από τον επιθυμητό».

«Οι προτάσεις προς την Πολιτεία πάντα αφορούν την προσπάθειά μας να βελτιώσουμε τα θέματα που σχετίζονται με την παρακολούθηση και την πρόληψη: δηλαδή βελτίωση του δικτύου, δημιουργία νέου βελτιωμένου αντισεισμικού κανονισμού. Υπάρχει σημαντική βελτίωση. Πρέπει όμως, σε σχέση με τους πόρους (ανθρώπινους και οικονομικούς) να διατεθούν, για να μπορούμε να έχουμε την καλύτερη δυνατή απόκλιση. Γίνονται βήματα στη σωστή κατεύθυνση έστω και με πιο αργό τρόπο από ό,τι θα έπρεπε», λέει ο καθηγητής.

Καμιά ανησυχία για Εύβοια

Σε ό,τι αφορά τον σεισμό 5,2 Ρίχτερ, που σημειώθηκε 27 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα στα Νέα Στύρα, στη θαλάσσια περιοχή του Νότιου Ευβοϊκού, ο κ. Παπαζάχος επισημαίνει πως «δεν υπάρχει καμία ανησυχία», ενώ αναφερόμενος και στη σημερινή σεισμική κατάσταση στη Σαντορίνη τονίζει πως «έχει εξομαλυνθεί».

«Η περιοχή της Νότιας Εύβοιας είναι από τις πιο ήσυχες περιοχές του ελληνικού χώρου. Αν ο σεισμός δεν είχε γίνει κοντά στην Αθήνα δεν θα μας απασχολούσε. Είναι ότι έγινε κοντά σε μεγάλο αστικό συγκρότημα και κούνησε τον μισό πληθυσμό της χώρας. Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Η περιοχή έχει γενικά καλά χαρακτηριστικά και μου φαίνεται ότι δεν θα έχουμε κάποια ιδιαίτερη έκπληξη», δηλώνει ο καθηγητής.

«Στη Σαντορίνη η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Υπάρχει μία ακολουθία, που θα συνεχίσει να υπάρχει για σημαντικό χρονικό διάστημα και η οποία θα κάνει χρόνια για να σβήσει, στην περιοχή της Ανύδρου, αλλά σαφώς τα πράγματα είναι πολύ πιο ήσυχα και δεν έχουμε την κρίση που είχαμε πέρυσι. Το φαινόμενο εκείνο, που ήταν πολύ δύσκολο φαινόμενο, έχει πραγματικά ηρεμήσει και εξομαλυνθεί», καταλήγει ο κ. Παπαζάχος.