Ήταν 9 Αυγούστου 2020 όταν φονικές πλημμύρες έπληξαν το νησί της Εύβοιας με απολογισμό οκτώ νεκρούς και αμέτρητες υλικές ζημιές κι ενώ μπορεί να έχουν περάσει μόλις δύο χρόνια από τις καταστροφές εκείνες οι μνήμες είναι εδώ και τα απομεινάρια συνεχίζουν να σοκάρουν.
Απαντήσεις στα αμέτρητα ερωτήματα δόθηκαν και μάλιστα γρήγορα δημοσιεύθηκαν επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα σχετικά με τις τότε πλημμύρες, καθώς η τοπογραφία των περιοχών και οι επικίνδυνες ούτως η άλλως περιοχές για πλημμύρες περιγράφονται αναλυτικότατα στο σχέδιο διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας που είχε ήδη εκπονήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων και επιφανείς επιστήμονες.
Ωστόσο το βασικό ζήτημα είναι πως η περιοχή εξακολουθεί να παραμένει ευάλωτη σε τέτοια γεγονότα.
Και σίγουρα κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως οι καταστροφές οφείλονταν σε αρκετά μεγάλο βαθμό στις φωτιές του 2018 και 2019 στην κεντρική Εύβοια.
Οι πλημμύρες και οι 8 νεκροί στα Βασιλικά
Μία περιοχή με μνήμες στην πολύπαθη Εύβοια είναι και τα Βασιλικά. Μία περιοχή όπου σημειώθηκαν ανάλογα φαινόμενα πριν από 32 χρόνια και ξεχάστηκαν πολύ γρήγορα.
Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο Σχέδιο Αντιμετώπισης Πλημμυρών: «Το επεισόδιο της 24/08/1990 στα Βασιλικά σχετίζεται και με άλλα επεισόδια που σημειώθηκαν στην Επικράτεια, συγκεκριμένα στη Λαμία, Καμένα Βούρλα, Άγιος Κωνσταντίνο και γύρω χωριά, Λάρισα, και συγκαταλέγεται στα σημαντικά. Τα αίτια και οι μηχανισμοί των πλημμυρών στις παραπάνω εκτός ΖΔΥΚΠ περιοχές σχετίζονται με αιφνίδιες τοπικές καταιγίδες και υπερχείλιση ρεμάτων (αίτια Α11, Α12; μηχανισμοί Α21)».
Από μετεωρολογικής άποψης τότε όπως αναφέρει ο Θοδωρής Κολυδάς, ήρθε μια μεγάλη διαταραχή από τα βορειοδυτικά, που προκάλεσε πολύ έντονα φαινόμενα, για την οποία χαρακτηριστικά σημειώνω στο προσωπικό μου ημερολόγιο: “H διαταραχή (trough) που ήρθε από τα δυτικά συνοδεύτηκε από πολύ ψυχρή μάζα στα 500 hPa, με -18 βαθμούς και οι καταιγίδες άρχισαν να εκδηλώνονται τη νύχτα της 22/8 στα βόρεια. Στην πρόγνωση αναφέραμε για έντονα φαινόμενα , ενω κατά τη διάρκεια δεν βγήκε κάποιο επιπλέον δελτίο. Στην Αθήνα η καταιγίδα κράτησε 5 ώρες από 23/2000 εως τις 240100 και έπεσαν στη Λάρισα 60 mm βροχής (32+28), στη Λαμία 76, στο Βέλο Κορινθίας 86 και στη Τανάγρα 89 mm βροχής”. Οι καταιγίδες επηρέαζαν ήδη από τις πρωινές ώρες την Κεντρική Ελλάδα και αυτό φαίνεται στα μετεωρολογικά δεδομένα που επικρατούσαν για παράδειγμα στη Λάρισα”.
Συνεχίζοντας στο ημερολόγιο “… την επόμενη μέρα μάθαμε οτι εκείνο το βράδυ πνίγηκαν 8 άτομα στα Βασιλικά Ευβοίας και σε εφημερίδες αναφέρονταν ότι οι άνθρωποι που βρισκόταν σε ένα εξοχικό, αυτό βρισκόταν κοντά σε χείμμαρο. Μέσα στους νεκρούς και ένας άνθρωπος, ο οποίος σκοτώθηκε από κεραυνό, ενω σε όλη την κεντρική Ελλάδα έγιναν αυτοκινητιστικά ατυχήματα και συγκρούστηκαν πλοία στο Αιγαίο”
Σημειώνεται δε, όπως προκύπτει από μεταγενέστερες μελέτες το 1990 εμφανίζεται ως το έτος με την μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης πλημμυρών κατηγορίας συνεπειών “Πολύ Υψηλή” με 5 φορές. Αν ανατρέξουμε και σε παλαιότερες εποχές θα δούμε τα ίδια πράγματα.
Μπορεί οι βροχές να είναι σπάνιες κατά τη διάρκεια του θέρους στην Ελλάδα, υπάρχουν όμως περιπτώσεις , όπου ανέκαθεν οι ισχυρές βροχές συνέβαιναν, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν μεγάλες υλικές καταστροφές και σε ορισμένες περιπτώσεις ανθρώπινα θύματα.
Όμως μια απλή διαπίστωση από το μέρος της επιστημονικής κοινότητος στις μέρες μας πλεον δεν αρκεί. Δεν αρκεί, ακόμη και από μέρους μου μια δημοσιογραφική περιγραφή για ένα γεγονός του παρελθόντος, έτσι για να γίνεται λόγος. Πρέπει από τα παραπάνω να παραδειγματιστούμε, να κατανοήσουμε οτι δεν φταίνε μόνο τα ακραία φαινόμενα, αλλά πολλές φορές φταίει η ακραία συμπεριφορά μας με το να μπαζώνουμε τα ρέματα και να καίμε τα δάση. Πρέπει όλοι όσοι ασχολούμαστε με συναφή επιστημονικά αλλά και επιχειρησιακά πεδία να συνεργαστούμε κάποτε ουσιαστικά, να προτείνουμε λύσεις ρεαλιστικές προς την πολιτεία, τεκμηριωμένες, άμεσα υλοποιήσιμες και τέλος να να διορθώσουμε τα λάθη και τις συμπεριφορές του παρελθόντος που μας βαραίνουν.
